Przepis, na podstawie którego urzędy rozpoczynają postępowania karnoskarbowe, by zapobiec przedawnieniu podatku, jest niezgodny z konstytucją w zakresie, w jakim podatnik nie jest informowany o wszczęciu postępowania – orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny, który badał zgodność z konstytucją art. 70 par. 6 Ordynacji podatkowej i uznał, że przepis ten jest niezgodny z konstytucyjną zasadą zaufania do stanowionego przez państwo prawa (sygn. P 30/11).

Pytanie w tej sprawie złożył do Trybunału Naczelny Sąd Administracyjny, gdy na jego wokandę trafiła sprawa jednego z podatników, któremu urząd skarbowy określił wysokość VAT za 2003 r. Podatnik odwołał się od decyzji urzędu, twierdził, że decyzja została doręczona po upływie pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Podatnik był przekonany, że jego zobowiązanie podatkowe się przedawniło.

Izba skarbowa jednak, rozpatrując odwołanie podatnika, powiadomiła go, że parę dni przed końcem pięcioletniego okresu przedawnienia wszczęto w jego sprawie postępowanie przygotowawcze dotyczące podejrzenia, że nie zapłacił VAT za 2003 r. Z tego powodu - jak uznała izba - zobowiązanie podatkowe się nie przedawniło.

Podatnik zaskarżył decyzję izby do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Podkreślił, że do dnia wydania przez izbę skarbową decyzji nie wiedział o wszczęciu przeciw niemu postępowania przygotowawczego. WSA przyznał rację izbie skarbowej. Podatnik złożył więc skargę kasacyjną do NSA.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 70 § 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 58 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw w zakresie, w jakim wywołuje skutek w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z wszczęciem postępowania karnego lub postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym to postępowaniu podatnik nie został poinformowany najpóźniej z upływem terminu wskazanego w art. 70 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.