Zróżnicowanie ochrony praw majątkowych bezumownych użytkowników nieruchomości rolnych będących w złej wierze jest przydatne dla założonego celu, jakim jest ograniczenie skali tzw. dzikich dzierżaw na gruntach należących do Skarbu Państwa oraz wyrównania strat poniesionych przez Skarb Państwa wskutek takiego procederu. Sam cel jest w pełni konstytucyjnie legitymowany – stwierdził Trybunał Konstytucyjny.

18 października 2016 r. o godz. 13:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Okręgowego w Elblągu I Wydział Cywilny dotyczące gospodarowania nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (zasady naliczania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości).

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 39b ustawy z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa w zakresie, w jakim ma zastosowanie do posiadaczy nieruchomości w złej wierze, jest zgodny z art. 2, art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 i art. 31 ust. 3 konstytucji.

Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.

Orzeczenie zapadło jednomyślnie.

Sprawa rozpoznawana przez Trybunał Konstytucyjny została zainicjowana pytaniem prawnym Sądu Okręgowego w Elblągu. Zaskarżony art. 39b ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa przyznaje Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa uprawnienie do żądania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości rolnej w wysokości 5-krotności wywoławczej wysokości czynszu, który byłby należny od tej nieruchomości, gdyby była przedmiotem umowy dzierżawy po przeprowadzeniu przetargu. Pytający sąd powziął wątpliwość, czy jest to zgodne z prawem do równego traktowania oraz z prawem do równej ochrony własności, innych praw majątkowych oraz prawa dziedziczenia, a także z zasadą ochrony zaufania do państwa i stanowionego prawa. Zdaniem sądu przepis niezasadnie uprzywilejowuje Skarb Państwa w obrocie względem innych właścicieli.

Ze względu na okoliczności sprawy zawisłej przed pytającym sądem, Trybunał uznał za zasadne odniesienie się do konstytucyjności kwestionowanego przepisu w zakresie odnoszącym się wyłącznie do osób użytkujących nieruchomości Skarbu Państwa w złej wierze.