VIII. Podsumowanie

Rozwój procesów integracyjnych początkowo spowodował, że tradycyjna rola parlamentu została ograniczona, co wywołało powstanie zjawiska określanego jako deficyt demokracji. W miarę rozwoju procesów integracyjnych rola parlamentu zaczęła się umacniać zarówno na podstawie nieformalnych regulacji, jak i konkretnych odniesień do postanowień prawa traktatowego, a obecnie również regulacji pozatraktatowych. Rozwój nowej europejskiej funkcji parlamentu to niewątpliwie efekt regulacji unijnych, które de facto określają jej charakter i zakres, a nie krajowych (wewnętrznych) regulacji na poziomie konstytucyjnym, ustawowym czy regulaminowym. Te ostatnie, jako wynik procesów implementujących postanowienia prawa unijnego, oczywiście ulegają zmianie i — tym samym — doprecyzowują poszczególne elementy funkcji europejskiej.

Można zaryzykować twierdzenie, że funkcja europejska parlamentów narodowych niewątpliwie wpisuje się w zakres realizacji zasady równowagi instytucjonalnej w prawie UE. Zasada ta polega nie tylko na rozgraniczeniu zadań autonomicznie wypełnianych przez instytucje Unii, ale również na wypracowanym systemie ich wzajemnej współpracy i kontroli na poziomie UE i jej państw członkowskich.

Funkcję europejską tworzą zarówno elementy charakterystyczne dla tradycyjnych funkcji parlamentu, jak i nowe elementy, które są wynikiem szeroko rozumianych, postępujących procesów integracyjnych w ramach UE. Stąd charakter funkcji europejskiej należy określić jako złożony, bowiem wynika on — z jednej strony — z regulacji unijnych i pozaunijnych, a — z drugiej — jest doprecyzowany w prawie krajowym.

Ewolucja funkcji europejskiej w wyniku rozwoju regulacji unijnych przyczynia się do częściowego przesunięcia ciężaru zadań i odpowiedzialności z egzekutywy na legislatywę. Znamiennym efektem realizacji funkcji europejskiej w poszczególnych państwach członkowskich jest wskazanie, do kogo tak naprawdę należy rzeczywista władza polityczna w danym państwie. Parlamenty państw członkowskich, które były swoistymi ofiarami procesów integracyjnych na początkowym etapie ich rozwoju, obecnie stają się jednym z głównych aktorów uczestniczących w procesie tworzenia i nadzorowania stosowania prawa unijnego.

*Dr Anna Pudło, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Kolegium Prawa

Od Red.: Artykuł opublikowany został w Przeglądzie Sejmowym nr 1/2015. Pominięte zostały przypisy.