5. System większościowy w oparciu o większość względną, może powodować, że mandatariusze nie będą mieli dostatecznej legitymizacji. Oznacza to, iż w okręgu mandat uzyskać może kandydat, który – w sytuacji znaczącego rozbicia głosów – nie reprezentuje większości. Wystarczyło jednak, że dostał więcej głosów niż inni. W konsekwencji jego działalność jako reprezentanta narodu będzie kwestionowana.

6. Ordynacja większościowa może skuteczniej sprzyjać stabilnym rządom. Istnieje większe prawdopodobieństwo ukształtowania się większości parlamentarnej w postaci frakcji tylko jednej partii lub koalicji dwupartyjnej. Rodzi to jednak dwie podstawowe konsekwencje. Po pierwsze, parlament staje się swoistym „zakładnikiem” większości, przekształcając w akty prawne lub kreacyjne (nominacyjne) stanowisko jednej opcji politycznej, przy minimalnym uwzględnieniu postulatów opozycji lub całkowitym ich odrzuceniu. Po drugie, ograniczona zostaje konsekwentnie rola opozycji politycznej, która nie może wpływać na bieżące procesy sprawowania władzy państwowej (realnie kontrolować większości), zaś jej wpływ może się ujawnić dopiero w procesie alternacji władzy, tj. w momencie uzyskania w parlamencie większości zdolnej do obalenia rządu w procedurze wotum nieufności (jest to bardzo mało prawdopodobne) lub w wyniku zwycięstwa wyborczego i uzyskania większości mandatów. Stosując ordynację proporcjonalną, zwiększa się szansę na bieżący wpływ opozycji na funkcjonowanie parlamentu i rządu.

Przypisy:

[1] Wybory odbywały się w 40 okręgach, wedle ordynacji większościowej, w oparciu o większość zwykłą. W okręgach obsadzano od 2 do 4 mandatów.

[2] Przykładowo:
    - w kadencji 2001-2005: SLD-UP 75 mandatów, PSL 4, LPR 2, Samoobrona RP 2, Blok Senat 2001 (głównie PO i PiS) 15 (dane z początku kadencji);
    - w kadencji 2005-2007: PiS 49 mandatów, PO 34, LPR 7, Samoobrona RP 3, PSL 2 (dane z początku kadencji);
    - w kadencji 2007-2011: PO 60, PiS 39 (dane z początku kadencji).

*dr hab. Tomasz Słomka – Instytut Nauk Politycznych UW
Instytut Obywatelski