Opinia Krajowej Rady Sądownictwa "w przedmiocie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw".
Krajowa Rada Sądownictwa w pełni podziela argumentację przedstawioną w uzasadnieniu projektu o potrzebie wypracowania konstrukcji „rozszerzonego przepadku mienia”, jednak krytycznie ocenia przedłożony projekt, zgłaszając poniższe uwagi.

Odnośnie projektowanych przepisów art. 44 a § 1 Kodeksu karnego i art. 31 a § 1 Kodeksu karnego skarbowego wprowadzających możliwość orzeczenia przepadku składników i praw majątkowych przedsiębiorstwa, Rada zauważa, że projektodawca posługuje się tym pojęciem bez stosownego odesłania do norm prawa cywilnego i wskazania zakresu tego odesłania. Wątpliwości budzi bowiem, czy przepadkowi ulega całość składników i praw majątkowych przedsiębiorstwa, czy obejmuje też np. prawa własności przemysłowej i czy taka regulacja nie naruszałaby praw osób trzecich.

Ponadto z powyższych norm wynika, że można orzec przepadek przedsiębiorstwa, które służyło lub było przeznaczone do popełnienia przestępstwa, chociażby nie stanowiło własności sprawcy, jeżeli jego właściciel lub inna osoba uprawniona na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach przewidywała albo mogła przewidzieć, że może ono służyć lub być przeznaczone do popełnienia przestępstwa. Nie zdefiniowano przy tym pojęcia „innej osoby uprawnionej”, a także nie uwzględniono, że właścicielem przedsiębiorstwa może być zarówno osoba fizyczna, jak i prawna, a także jednostka organizacyjna wskazana w art. 331 § 1 Kodeksu cywilnego. Biorąc pod uwagę, że omawiane regulacje de facto nakazują rozstrzygnięcie o winie właściciela przedsiębiorstwa lub innej osoby uprawnionej, ocena tej przesłanki w stosunku do podmiotów zbiorowych będzie bardzo trudna. Na gruncie prawa karnego zasadą jest odpowiedzialność osób fizycznych, a kwestia odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych jest uregulowana w ustawie z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. z 2015 r. poz. 1212 ze zm.). W art. 3 tej ustawy zakreślono przedmiotowe ramy odpowiedzialności prawnej podmiotów zbiorowych, stanowiąc, że podstawowym warunkiem odpowiedzialności podmiotu zbiorowego jest wystąpienie określonego związku podmiotowego pomiędzy osobą fizyczną, będącą sprawcą przestępstwa, a podmiotem zbiorowym. W opiniowanym projekcie brakuje odpowiednich unormowań w tym zakresie. Należy także zaznaczyć, że gdyby właścicielem przedsiębiorstwa lub osobą uprawnioną była osoba fizyczna – to jej status i pozycja w procesie są także niejasne. Osobie tej, mimo że nie jest podejrzanym lub oskarżonym grożą poważne konsekwencje prawne, a nie przyznano jej żadnych gwarancji procesowych, ani nie uregulowano trybu postępowania w tym zakresie. Projektowane regulacje w art. 44 a § 1 Kodeksu karnego i art. 31 a § 1 Kodeksu karnego skarbowego są zatem wysoce nieprecyzyjne, co budzi wątpliwości co do zasadności przyjętych rozwiązań.