Na płaszczyźnie aksjologicznej (etycznej) uzasadnia się prawowitość władzy jej po­chodzeniem czy nawet łaską Bożą (władca Dei gratia), ideą umowy społecznej, kultem państwa (statokracja), ideałami demokracji („władzą ludu, dla ludu i przez lud”) itp.

Na płaszczyźnie socjologicznej dowodzi się m.in., że władza legitymowana to wła­dza powszechnie uznana. Taka władza nie odwołuje się bezpośrednio do przemocy przy wywieraniu wpływów na zachowania rządzonych. Utrzymuje się także, iż jest to faktyczna akceptacja porządku prawnego państwa. Twierdzi się również, iż władza ma legitymację, o ile ludzie zachowują się zgodnie z jej wolą, bez obawy kary ani nadziei nagrody. Operuje się także terminem „wiara legitymizacyjna”, który jest równoznacz­ny z przekonaniem, iż w społeczeństwie demokratycznym toczy się permanentna de­bata publiczna, m.in. za pomocą odpowiednich instrumentów prawnych, której wyni­kiem są decyzje władcze.

Na płaszczyźnie prawnej — inaczej zwanej legalną, formalną bądź instytucjonalną — można uświadczyć bodaj najwięcej koncepcji. Tytułem przykładu wskazałbym tu po­gląd, iż władza jest legitymowana, jeśli została zdobyta zgodnie z prawem, m.in. w wy­borach powszechnych, albo kiedy organizacja władzy i jej sprawowanie są z nim zgod­ne. Inna opinia to przeświadczenie, iż jest to taka władza, która zapewnia szeroką partycypację obywateli w procesie politycznym i ich zgodę na panujący porządek. Jesz­cze inny autor dowodzi, że chodzi tu o przekonanie, iż dany porządek ustrojowy jest po­rządkiem właściwym. Zapewne najpełniejsza jest koncepcja Davida Beethama, które­go zdaniem władza jest legitymowana o ile: jest nabywana i sprawowana legalnie, czyli zgodnie z ustalonymi regułami; źródła władzy, jej cele i reguły sprawowania dają się pogodzić ze społecznie akceptowaną wiarą; pozycja władzy jest potwierdzana przez wyrażane poparcie lub przyzwolenie oraz przez uznanie przez inny autorytet. Autor wplótł tu wszakże wątek aksjologiczny i socjologiczny zarazem (drugi element).

Pora już jednak przejść do głównego tematu niniejszego studium, czyli przesła­nek dowodzących legitymowania systemu rządów przez ideę rozdziału władzy, jak również prób zanegowania tej tezy.

II. PODZIAŁ WŁADZY JAKO PRZESŁANKA JEJ LEGITYMACJI