Zainteresowani już teraz chcieliby dowiedzieć się więcej od „gospodarza” projektu, którym jest minister finansów, albo od ministra rolnictwa, z którym przeprowadzane są konsultacje. Dlatego organizacje reprezentujące rolników – Krajowa Rada Izb Rolniczych, Federacja Związków Pracodawców-Dzierżawców i Właścicieli Rolnych wraz z Katedrą Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw SGGW zorganizowały (14 września) konferencję o podatku dochodowym w rolnictwie.

Naukowcy z SGGW przedstawili symulację skutków wprowadzenia tego podatku dla gospodarstw rolnych i budżetów gmin. Natomiast organizacje rolnicze i sami rolnicy mówili o swoich oczekiwaniach, obawach i spodziewanych konsekwencjach. Prof. Mirosław Wasilewski (wraz z zespołem) przedstawił wyniki badań gospodarstw o różnych kierunkach produkcji (uprawy polowe, chów krów mlecznych, zwierząt ziarnożernych i typ mieszany), o różnej sile ekonomicznej, liczonej w ESU – osiągających przychody ze sprzedaży produktów rolnych, operacji finansowych, sprzedaży wartości niematerialnych oraz majątku. Możliwe będą różne sposoby rozliczeń z fiskusem, tak jak w systemie powszechnym: ryczałt od dochodów ewidencjonowanych, książka przychodów i rozchodów oraz pełne rozliczenie.

Z przedstawionej symulacji wynika, że w nowym systemie, w porównaniu z obecnym, najbardziej wzrosłyby podatki gospodarstw prowadzących produkcję trzody chlewnej i w ogóle zwierząt ziarnożernych oraz bydła mlecznego. Mniejsze podatki płaciłyby gospodarstwa zajmujące się uprawami polowymi. Najkorzystniejsza byłaby sytuacja gospodarstw typu mieszanego. Będzie to jednak zależało także od tego, jaki rodzaj rozliczeń wybierze gospodarstwo. Poza tym okazuje się, że im gospodarstwa są silniejsze ekonomicznie, tym mocniej zostaną obciążone podatkiem dochodowym – w każdym systemie rozliczeń. Najsłabsi, mieszczący się w przedziale 2–4 ESU, w ogóle nie płaciliby podatku dochodowego. Bardzo zróżnicowane, zależnie od przeważającego sposobu rozliczeń (a więc struktury produkcji gospodarstw) byłyby wpływy podatkowe dla gmin. W niektórych mogą one być znacznie niższe niż dotychczas.

Pytań, na które dziś nie ma odpowiedzi jest wiele. Na przykład jak utrzymać dochody własne gmin, w jakiej formie będą pokrywane obciążenia związane z działalnością gospodarczą rolników, np. opłaty środowiskowe, czy będą opodatkowane dopłaty bezpośrednie, świadczenia dla grup producenckich, agroturystyka, sprzedaż własnych produktów na małą skalę, jak będą rozliczane koszty uzyskiwania dochodu, straty, różne ulgi, amortyzacja majątku produkcyjnego itp.