To rozszerzenie przepisów wzbogaci wiedzę o potrzebach rynku pracy, procesach, które na nim zachodzą, a także o zmianach w pracy samych urzędów. Dla przykładu, prognozowanie popytu na pracę dzięki informacjom na bieżąco pozyskiwanym od pracodawców jest skutecznym narzędziem od lat stosowanym w krajach o małym bezrobociu, jak Niemcy czy Holandia.

Nowe instrumenty, nowa filozofia

Można też zauważyć nowe podejście do działania publicznych służb zatrudnienia. Polega ono na tym, by zamiast obejmować wsparciem jak największą liczbę bezrobotnych, rozszerzać pakiet rozwiązań angażujących do zmiany swojej sytuacji przez samych bezrobotnych. Przykładem są tu pożyczki na założenie firmy.

Wspieranie samodzielności to również główny cel tzw. pakietu dla młodych. Bon szkoleniowy na sfinansowanie wybranego szkolenia, bon stażowy na opłacenie stażu w firmie wskazanej przez młodego bezrobotnego czy bon na zasiedlenie, czyli zwrot kosztów przeprowadzki do miejsca, w którym dana osoba znalazła pracę – to kilka spośród nowych rozwiązań.

Zindywidualizowane wsparcie

Zauważalna jest też zmiana w podejściu do pracy z bezrobotnymi. Propozycje zmian idą w dwóch kierunkach. Pierwszy to profilowanie usług, czyli dopasowywanie narzędzi do rzeczywistych potrzeb bezrobotnych, a nie traktowanie ich wszystkich jednakowo. Będzie to następowało poprzez ustalanie tzw. stopnia oddalenia bezrobotnego od rynku pracy i przypisanie go do jednej z trzech kategorii (to swego rodzaju analiza SWOT, tyle że dotycząca słabych i mocnych stron bezrobotnego). Potem nastąpi określenie poziomu motywacji do szukania pracy.

Do pierwszej grupy zaliczani będą bezrobotni gotowi do podjęcia pracy, lecz wymagający niewielkiego wsparcia, jak pomoc w znalezieniu oferty pracy czy porada zawodowa. Do drugiej zakwalifikowane zostaną osoby zmotywowane do podjęcia pracy, ale wymagające już poważniejszego wsparcia. Trzecia kategoria to osoby oddalone od rynku pracy, które nie są zainteresowani podjęciem legalnej pracy lub pracy w ogóle.

W zależności od tego, do jakiego profilu dana osoba zostanie zaklasyfikowana, inny będzie zastosowany wobec niej zestaw instrumentów i działań. Dla mocno oddalonych od rynku pracy nowa ustawa przewiduje m.in. pomoc agencji zatrudnienia. W niektórych przypadkach osoby takie objęte zostaną programem „Aktywizacja i Integracja”. Przewiduje on współpracę urzędu pracy z ośrodkiem pomocy społecznej i organizacjami pozarządowymi.