Nowe zasady, warunki i zakres stosowania środków ochrony i pomocy kierowanej do pokrzywdzonego i świadka oraz osób im najbliższych w sytuacji toczącego się lub zakończonego postępowania karnego, określą nowe przepisy, których projekt przyjął 15 lipca rząd.

Rada Ministrów przyjęła 15 lipca br. przedłożony przez ministra sprawiedliwości projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka.

Zdaniem autorów projektu, w obecnym stanie prawnym brakuje kompleksowych przepisów (w postaci jednolitego aktu prawnego) chroniących świadka lub pokrzywdzonego. Ich zeznania lub wyjaśnienia, obciążające sprawcę przestępstwa, powodują często zagrożenie dla zdrowia lub życia nie tylko ich samych, ale również dla osób im najbliższych. Obecny system ochrony i wsparcia dotyczy przede wszystkim świadka koronnego, obejmuje więc przestępcę, który zgodził się współpracować z wymiarem sprawiedliwości. Nie ma więc przepisów chroniących pokrzywdzonych i świadków przed zastraszeniem i odwetem. Wprowadzenie takich rozwiązań wynika ponadto - czytamy w założeniach do projektu - z konieczności wdrożenia odpowiednich dyrektyw unijnych.

Przepisy projektowanej ustawy określą zasady, warunki i zakres stosowania środków ochrony i pomocy kierowanej do pokrzywdzonego i świadka oraz osób im najbliższych w sytuacji toczącego się lub zakończonego postępowania karnego (postępowania karnego skarbowego), jeśli istnieje realne zagrożenie dla ich życia lub zdrowia.

Projekt ustawy przewiduje następujące rodzaje ochrony i pomocy: ochronę na czas czynności procesowych, ochronę osobistą oraz pomoc dotyczącą zmiany miejsca pobytu i ewentualną pomoc finansową na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, mieszkaniowych i świadczeń zdrowotnych.

Ochrona świadka lub pokrzywdzonego na czas procesu będzie obejmować np. asystę funkcjonariuszy Policji podczas czynności procesowych. Pozostałe rodzaje ochrony będą uzależnione od stwierdzenia wysokiego, realnego stopnia zagrożenia życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub innej osoby.

Ochrona osobista świadka lub pokrzywdzonego będzie polegać m.in. na stałej lub czasowej asyście policjantów, czasowej obserwacji osoby lub miejsca jej przebywania, wskazywaniu bezpiecznych warunków do przemieszczania. Z doświadczeń wynika, że obecność policjantów jest jednym z najbardziej skutecznych środków zapewniających bezpieczeństwo osobie chronionej.

Zmiana miejsca pobytu, taki rodzaj ochrony będzie wynikał z wysokiego stopnia zagrożenia dla życia i zdrowia lub konieczności zapewnienia długotrwałej ochrony. Będzie stosowany po ustaleniu, że inne środki ochrony i pomocy mogą być niewystarczające. Osoba objęta tą formą ochrony będzie mogła otrzymywać comiesięczną pomoc finansową (na potrzeby mieszkaniowe, życiowe i na pokrycie kosztów świadczeń zdrowotnych).