Nie jęcz. Walcz!

Cóż zatem mamy czynić? Przede wszystkim nie złorzeczyć na marny los, ciężkie czasy, ludzką niegodziwość itp. Zadaniem stoików, jeżeli nie akceptujemy nieprzewidywalności tych zjawisk, nie akceptujemy świata. I tego, że żyjemy. Tymczasem nieprzewidywalność to naturalny element świata. Stoicy radzą zaakceptować ten stan rzeczy: pogódź się ze światem, to i on pogodzi się z tobą. Bo świat niczym nas nie może zaskoczyć, jeśli akceptujemy go takim, jaki jest. Ludzie zawsze byli pazerni, zawsze istniały choroby, los zawsze był nieprzewidywalny. Czy kiedy się rodziliście, ktoś wam obiecywał, że będzie inaczej?

Czy to oznacza, że stoicyzm zachęca nas dzisiaj do bezczynności? Czy mamy jedynie z obojętnością przyjmować wszystko, co się dzieje? Bynajmniej. Nie nastawiaj się na same sukcesy i dary losu, ale też nie bądź bezczynny. Oto kilka podpowiedzi, jak działać.

Po pierwsze, wyraźnie oddziel w swoim życiu cele zewnętrzne od wewnętrznych. Mówiąc w skrócie: oddziel „co” od „jak”. Nie musi Ci się podobać to, jak funkcjonuje współczesna gospodarka, a w konsekwencji – rynek pracy. Guy Standing w książce „The Precariat: The New Dangerous Class” wyjaśnia, że coraz więcej ludzi jest dziś skazanych na niepewne i słabo płatne posady, będąc przy tym nierzadko pozbawionymi zabezpieczenia socjalnego, perspektyw czy niektórych praw obywatelskich. Ta klasa prekariuszy, jak ich określa Standing, stale się powiększa. Cechuje ją niepokój i frustracja.

Stoik nie ulegnie żadnemu z tych stanów emocjonalnych, tłumacząc sobie, że takie rzeczy wpisane są w naturę rzeczywistości − co jednak nie znaczy, że mu się to podoba. Ludzie mają prawo dążyć do czegoś więcej. Jeżeli masz pomysł, jak to zmienić, walcz o to! I nie musisz przy tym jęczeć ani złorzeczyć.