Rozstrzygając zarzut naruszenia zasady równości w zakresie prawa do zabezpieczenia społecznego, Trybunał musiał w pierwszej kolejności ustalić to, w jakim stopniu okres zasadniczej służby wojskowej odbytej przed 1999 r. wpływa na wysokość emerytury należnej osobom urodzonym po 1948 r. Z art. 25 ustawy emerytalnej wynika, że podstawę obliczenia emerytury dla osób odbywających zasadniczą służbę wojskową przed 1999 r. wyznaczają trzy kwoty. Są to kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

Sprawa skarżącego dotyczyła drugiego elementu, czyli kapitału początkowego. Kapitał początkowy oblicza się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy emerytalnej opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie reformy emerytalnej. Jest to swego rodzaju hipotetyczna emerytura, jaką otrzymałby ubezpieczony w 1999 r. Celem instytucji kapitału początkowego jest umożliwienie ubezpieczonym łagodnego przejścia ze starego do nowego systemu emerytalnego, z zachowaniem wypracowanego dotychczas stażu pracy. Ponieważ przed 1999 r. składki na ubezpieczenie emerytalne nie były zapisywane na koncie indywidualnym ubezpieczonego, nie ma możliwości wyliczenia sumy składek za okres trwania ubezpieczenia przed tą datą. Odwzorowanie tego wkładu następuje w postaci wyliczenia emerytury, którą (hipotetycznie) otrzymałby dany ubezpieczony na ostatni dzień starego systemu. Owa hipotetyczna emerytura jest właśnie nazywana przez ustawodawcę kapitałem początkowym.

Na wysokość kapitału początkowego wpływa kwota stała (socjalna) oraz kwota indywidualna. Kwota stała stanowi element mechanizmu wyliczania emerytury w systemie zdefiniowanego świadczenia. Przysługuje każdemu ubezpieczonemu, który spełnia warunki otrzymania świadczenia. Nie jest ona bowiem powiązana z indywidualnym „wkładem” ubezpieczonego w tworzenie funduszu. Natomiast kwota indywidualna odzwierciedla indywidualny wkład ubezpieczonego w funkcjonowanie systemu emerytalnego, mierzony stażem pracy i wysokością zarobków, od których była pobierana składka.