Trybunał Konstytucyjny

Art. 129

1. Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach zgodności z Konstytucją:

1) ustaw i innych aktów normatywnych wydawanych przez centralne organy Rzeczypospolitej Polskiej,

2) umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,

3) aktów stanowienia prawa pochodzących od organizacji międzynarodowej, której Rzeczpospolita Polska przekazała niektóre kompetencje organów władzy państwowej.

2. W sprawach określonych w ust. 1 Trybunał Konstytucyjny orzeka z inicjatywy:

1) Prezydenta Rzeczypospolitej,

2) Prezesa Rady Ministrów,

3) Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego,

4) Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego

5) składu orzekającego Trybunału Konstytucyjnego, Trybunału Stanu lub sądu rozpoznającego sprawę należącą do jego właściwości, jeżeli od orzeczenia w sprawie zgodności kwestionowanych przepisów prawa z Konstytucją zależy rozstrzygnięcie tej sprawy.

3. Na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Trybunał Konstytucyjny może orzec w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy także przed jej podpisaniem (art. 104) oraz umowy międzynarodowej także jej ratyfikacją.

4. Inicjatywa w sprawach określonych w ust. 1 przysługuje ponadto grupie co najmniej 36 posłów lub co najmniej 18 senatorów. Mogą oni z niej skorzystać w ciągu 60 dni od ogłoszenia kwestionowanego aktu w odpowiednim organie publikacyjnym; ograniczenia tego nie stosuje się, jeżeli akt nie podlega ogłoszeniu albo nie został należycie ogłoszony.

Wygaśnięcie mandatów poselskich lub senatorskich po złożeniu wniosku nie stanowi przeszkody w rozpoznaniu sprawy.

5. W trybie określonym w ust. 2 pkt 5 Trybunał Konstytucyjny może orzec także o zgodności z Konstytucją aktów normatywnych innych niż wymienione w ust. 1.

6. W wyroku stwierdzającym niezgodność z Konstytucją Trybunał Konstytucyjny, po rozważeniu istotnych okoliczności i prawnie chronionych interesów, określa sposób usunięcia stanu niezgodności z Konstytucją.

Jeżeli Trybunał nie orzeknie inaczej, niezgodne z Konstytucją przepisy prawa wydane przez organy Rzeczypospolitej Polskiej tracą moc obowiązującą następnego dnia po dniu ogłoszenia wyroku w odpowiednim organie publikacyjnym, a niezgodne z Konstytucją postanowienia umowy międzynarodowej lub przepisy prawne wydane przez organizację międzynarodową nie mogą być od tego dnia stosowane przez władze publiczne Rzeczypospolitej Polskiej.

7. Przepisu ust. 6 nie stosuje się, jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzeka o niezgodności z Konstytucją ustawy przed jej podpisaniem albo umowy międzynarodowej przed jej ratyfikacją.