Zaistniała sytuacja, wynikająca z rozbieżnej (a przecież logicznie dopuszczalnej) interpretacji tak istotnych dla funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości przepisów, skłoniła Ministra Sprawiedliwości do zwrócenia się do Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o rozważenie przedstawienia pełnemu składowi SN wniosku o rozstrzygnięcie ujawnionych w jego orzecznictwie rozbieżności w wykładni prawa. Pierwszy Prezes poinformował Ministra Sprawiedliwości o wyznaczeniu na 28 stycznia 2014 r. posiedzenia pełnego składu SN, który rozpozna wniosek o rozstrzygnięcie tych wątpliwości.

Zarysowany wyżej problem – z uwagi na formułę tekstu publicystycznego – ledwie sygnalizacyjnie, pozostałby pewnie interesującym przyczynkiem dla analityków i badaczy prawa konstytucyjnego oraz wdzięcznym tematem glos i naukowych dysertacji, gdyby występował jedynie in abstracto i gdyby nie towarzyszyły mu niezmiernie doniosłe skutki społeczne.

Skutki trudne do wyobrażenia

Stanowisko SN przedstawione w uchwale z 17 lipca 2013 r. stało się przesłanką do uznania przez niektórych sędziów przeniesionych decyzjami podpisanymi przez podsekretarzy stanu w MS, że okoliczność ta powoduje wadę prawną ich umocowania wykluczającą faktyczne sprawowanie przez nich wymiaru sprawiedliwości. Sędziowie ci złożyli na ręce prezesów sądów oświadczenia, w których swoją decyzję o odstąpieniu od wykonywania obowiązków orzeczniczych uzasadniają treścią uchwały. W pierwszych dniach po opublikowaniu tego uzasadnienia sędziów takich było 188. Co szczególnie istotne, stosowne oświadczenia wraz z wnioskiem o przeniesienie w stan spoczynku złożyli również niektórzy sędziowie przeniesieni w 2008 r. w Poznaniu.

W mojej ocenie, ich stanowisko nie znajduje uzasadnienia. Jakkolwiek autorytet Sądu Najwyższego i waga jego rozstrzygnięć jest poza dyskusją, zaś znaczenie wyroków SN dla kształtowania linii orzecznictwa sądów powszechnych ma charakter notoryjny, to w aktualnej sytuacji – tak jak stwierdził Sąd Najwyższy w powołanym wcześniej wyroku z 16 października 2013 r. – przepis art. 75 par 3 w zw. z art. 75 par 2 prawa o ustroju sądów powszechnych korzysta z domniemania zgodności z Konstytucją RP, przy czym istotne znaczenia ma okoliczność, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 27 marca 2013 r. (K27/12) uznał art. 20 prawa o ustroju sądów powszechnych za zgodny z Konstytucją.