Szacunki Ministerstwa Sprawiedliwości wskazują, że określenie górnej granicy kary pozbawienia wolności, którą można zawiesić, do roku, istotnie zmniejszy udział tej sankcji w strukturze kar. Biorąc pod uwagę fakt, że w 2013 r. karę pozbawienia wolności od roku do lat dwóch orzeczono 89 505 razy, w tym z warunkowym zawieszeniem jej wykonania – 74 993 razy, należy przypuszczać, że modyfikacja przesłanek z art. 69 Kodeksu karnego zmniejszy potencjalną populację osób z zawieszoną karą pozbawienia wolności o ok. 80 tys. sprawców. Z kolei, wśród obecnie skazanych na karę pozbawienia wolności do roku w ok. 60 tys. przypadków można mówić o recydywie (szacunki Ministerstwa Sprawiedliwości oparte o procentowy udział osób uprzednio skazanych w ogólnej strukturze kar). Tym samym, wskutek znaczącego ograniczenia możliwości zawieszania kar na podstawie art. 69 k.k., liczba sprawców skazanych na „warunkowe” pozbawienie wolności ulegnie zmniejszeniu o ok. 140 tys. osób.

Dolegliwość na wolności

Powyższa liczba skazań musi znaleźć odzwierciedlenie w innych rodzajach reakcji karnej. Dlatego nowelizacja Kodeksu karnego koncentruje się w dużej mierze na wzmocnieniu narzędzi pozwalających na wolnościowe kształtowanie reakcji karnej. Grzywna, jako rodzaj dolegliwości finansowej, oraz kara ograniczenia wolności, której formy wykonywania uległy rozbudowaniu, mają stanowić alternatywę dla stosowanych dotąd kar pozbawienia wolności w zawieszeniu.

Ogólną zasadę umożliwiającą częstsze stosowanie kar wolnościowych wprowadzono w art. 37b k.k.. Zgodnie z jego treścią, jeżeli ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą osiem lat, będzie można zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności. Z przepisem tym skorelowana jest treść art. 37b k.k., wprowadzającego do polskiego systemu nowość w postaci instytucji kary mieszanej – niezależnie od minimalnego zagrożenia ustawowego za konkretny typ czynu zabronionego, sąd będzie miał możliwość orzekania kary pozbawienia wolności do trzech miesięcy połączonej z karą ograniczenia wolności do dwóch lat.