Opracowana w Ministerstwie Sprawiedliwości wielka nowelizacja Kodeksu karnego stała się faktem. Pisze o tym kwartalnik "Na wokandzie" w wydaniu nr 24. Czekająca sądy rewolucja ma wyeliminować fikcję karania „w zawieszeniu”, a tym samym spowodować szersze stosowanie bardziej dolegliwych dla sprawców środków wolnościowych – grzywien i kar ograniczenia wolności.

Istotą nowelizacji części ogólnej Kodeksu karnego, którą Sejm uchwalił 20 lutego 2015 r., jest odwrócenie niepokojącego zjawiska w strukturze orzekanych kar, polegającego na nadużywaniu kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Ta forma kary w odczuciu społecznym, a także niejednokrotnie w odczuciu skazanych, nie stanowi większej dolegliwości, a tym samym nie spełnia swojej funkcji. Dowodem na niewielką efektywność tego rodzaju sankcji był systematyczny wzrost liczby recydywistów w ogólnej strukturze kar. W 2005 r. odsetek osób ponownie skazanych stanowił niespełna 8 proc. populacji więziennej, podczas gdy w 2012 r. wyniósł już ok. 30 proc. Przy jednoczesnym spadku przestępczości w Polsce rosła zatem liczba osób skazanych po raz kolejny.

Jednocześnie, przyjęte zmiany mają na celu wyeliminowanie problemu wysokiego wskaźnika prizonizacji i związanego z tym niebezpieczeństwa przeludnienia zakładów karnych. Z uwagi na fakt, że ogromny procent obecnie osadzonych znalazł się w zakładach karnych z powodu zarządzenia do wykonania kary pozbawienia wolności, reforma Kodeksu karnego ujmuje oba zagadnienia łącznie, wprowadzając rozwiązania kompleksowe, tj. takie, które umożliwią skuteczne odwrócenie obu tendencji.Cezura roku pozbawienia wolności

Kluczową zmianą normatywną w perspektywie celów reformy jest nowelizacja art. 69 k.k. Zgodnie z treścią tego przepisu, którego wejście w życie nastąpi w dniu 1 lipca 2015 r., zawieszeniu będzie mogła ulec jedynie kara pozbawienia wolności do roku, a nie jak dotychczas – dwóch lat. Ponadto, z instytucji warunkowego zawieszenia nie będzie można skorzystać, jeżeli sprawca w czasie popełnienia czynu był już skazany na karę pozbawienia wolności.

Wiele przestępstw, także tych ciężkich, w swej dolnej granicy zagrożone jest właśnie karą dwóch lat pozbawienia wolności. W połączeniu z praktyką sądów wymierzających bardzo często kary przy dolnej granicy zagrożenia, prowadziło to do masowego orzekania kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem. Przykładem takiego czynu zabronionego jest przestępstwo rozboju, zagrożone karą od dwóch lat do lat 12 – w ponad 47 proc. skazań sądy orzekały karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.