II. Z opróżnieniem urzędu Prezydenta mamy do czynienia m.in. w razie jego śmierci, zrzeczenia się urzędu, uznania trwałej niezdolności piastuna do pełnienia urzędu ze względu na stan zdrowia (por. art. 131 Konstytucji) czy upływu kadencji ustępującego Prezydenta przy jednoczesnym braku elekta zdolnego do objęcia urzędu. M. Florczak-Wątor³ i M. Zubik⁴ zauważają, że ww. przepis konstytucyjny nie obej­muje wszystkich przesłanek, które uzasadniłyby opróżnienie urzędu (wskazując m.in. na utratę biernego prawa wyborczego przez osobę sprawującą urząd Prezydenta czy upływ kadencji urzędującego Prezydenta przed wyborem elekta)

W dotychczasowej praktyce stosowania Konstytucji RP z 1997 r. opróżnienie urzędu nastąpiło raz, w wyniku śmierci Lecha Kaczyńskiego. W debacie publicznej poja­wiły się wątpliwości co do dokładnego momentu wystąpienia tej przesłanki w dniu 10 kwietnia 2010 r. Zadawano pytanie: na podstawie jakiego dokumentu ówczesny Marszałek Sejmu przejął obowiązki Prezydenta?⁵ Pytający sugerowali, że przesłanka taka występuje dopiero wraz z wystawieniem aktu zgonu piastuna tego urzędu.

Pochylenie się nad tą kwestią jest istotnie potrzebne, wymaga jednak odwołania się do pozycji ustrojowej osoby wykonującej tymczasowo obowiązki Prezydenta. Polski ustawodawca konstytucyjny przyjął bowiem taki właśnie model ciągłości urzędu prezydenckiego⁶. Konsekwencją takiej regulacji konstytucyjnej jest to, że Marszałek Sejmu w żaden sposób nie obejmuje, przejmuje, inauguruje swojej prezydenckiej nobilitacji⁷. Polskie prawo konstytucyjne nie przewiduje, by komukolwiek przysługiwał przymiot Prezydenta RP – głowy państwa – podczas wakatu tego urzędu. Marsza­łek Sejmu nie staje się p.o. Prezydentem, choć zapewne bywa tak nazywany w środ­kach społecznego przekazu⁸. W statusie posła sprawującego urząd Marszałka Sejmu – z perspektywy regulacji konstytucyjnej – nie dochodzi do żadnych zmian. W czasie wakatu urzędu Prezydenta nie dochodzi nawet do rozszerzenia zakresu kompetencji Marszałka Sejmu – kompetencje Prezydenta pozostają przy tym organie. Jedynie oso­ba zajmująca stanowisko Marszałka Sejmu korzysta z kompetencji Prezydenta w jego zastępstwie (in eius persona). Marszałek Sejmu wykonuje więc obowiązki Prezydenta nie przez określony czas w sposób ciągły (tj. od opróżnienia urzędu do jego objęcia przez elekta pochodzącego z wyborów powszechnych), ale wykonuje kompetencje głowy państwa od przypadku do przypadku i jedynie w tym zakresie.