Nowa polityka mieszkaniowa powinna zakładać realizację kilku podstawowych programów: zwiększenia dostępu do mieszkania na wynajem, zwiększenia dostępu do zakupu mieszkania, poprawy stanu technicznego budynków mieszkalnych i jakości mieszkania (program remontowy) oraz zwiększenia poziomu inwestycji w zakresie budowy infrastruktury technicznej towarzyszącej mieszkalnictwu. Sukcesywnie powinno się odchodzić o funkcjonującego obecnie tzw. programu mieszkań socjalnych. Pod tym pojęciem dosyć powszechnie rozumie się wspieranie wszystkich, którzy nie są w stanie ze względów ekonomicznych, społecznych, zdrowotnych i podobnych nie tylko samodzielnie wejść w posiadanie mieszkania, ale także ponosić opłat czynszowych. Jest to grupa bardzo zróżnicowana i tworzenie dla nich jednego programu jest mało racjonalne. Dla rozwiązania tego społecznie i ekonomicznie bolesnego problemu proponuję rozwiązania skierowane do dwóch grup beneficjentów: a) potrzebujących stałego miejsca zamieszkania; b) potrzebujących mieszkania o charakterze okresowym. Dla każdej z tych grup potrzebny jest inny rodzaj mieszkania i inna forma pomocy dla finansowania ich budowy. Rodziny potrzebujące wsparcia w opłatach czynszowych powinny być objęte programem mieszkań na wynajem i korzystać z dodatków mieszkaniowych; odrębny program zachować można jedynie dla budowy tymczasowych miejsc zamieszkania typu noclegownie.

Uruchamianie poszczególnych programów powinno być skorelowane z terminem wprowadzenia koniecznych, nowych regulacji prawnych. Skuteczna i efektywna realizacja wyżej zaproponowanych programów wymaga w szczególności następujących zmian:

• wprowadzenia przyspieszonej amortyzacji wydatków majątkowych z tytułu realizacji wybranych inwestycji mieszkaniowych lub towarzyszących mieszkalnictwu,
• zamknięcia (ew. znacznego ograniczenia) systemów refundacji premii gwarancyjnej oraz wykupu odsetek od kredytów mieszkaniowych udzielonych w latach 90-tych,
• powrotu do wspierania środkami publicznymi systemu oszczędzania na cele mieszkaniowe.

Wykorzystana literatura:

Andrews, D., A. Caldera Sanchez and Å. Johansson (2011), “Housing Markets and Structural Policies in OECD Countries”, OECD Economics Department Working Papers, No. 836, OECD
Herbst. I. (2013). ”Potrzeby mieszkaniowe w Polsce. Dostęp do mieszkania w kontekście polityki prorodzinnej”. Ekspertyza przygotowana na zamówienie Kancelarii Prezydenta RP i wykorzystana do sformułowania programu polityki prorodzinnej Prezydenta RP.
Strzeszyński J. (2011). „Polski rynek mieszkaniowy. Analiza porównawcza największych miast„. Instytut Analiz Monitor Rynku Nieruchomości
Pittini, A., Ghekière, L., Dijol, J., Kiss, I. (2015). The State of Housing in the EU. European Federation for Public, Cooperative and Social Housing, Brussels