Rozwiązania problemu zbyt dużej liczby spraw o wykroczenia, które podlegają rozpoznaniu przez polskie sądy, należy poszukiwać raczej pośród mechanizmów, które w pewien sposób „odciążą” sądy od obowiązku rozpoznawania tych spraw w ich początkowej fazie. Takim rozwiązaniem, funkcjonującym już dziś, jest właśnie postępowanie mandatowe. Stanowi ono w istocie wyjątek od sądowego sposobu rozstrzygania spraw o wykroczenia. Dalsze rozszerzenie zakresu zastosowania postępowania mandatowego (dzisiaj ten zakres określają przede wszystkim przepisy art. 96-97 k.p.w.), z jednoczesnym zachowaniem sądowej kontroli działań organów uprawnionych do wystawiania mandatów karnych, byłoby zdecydowanie lepszym rozwiązaniem. Taki kierunek jest  zgodny z konstytucyjnymi uwarunkowaniami dotyczącymi odpowiedzialności za wykroczenia. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie akcentował odrębny charakter odpowiedzialności za wykroczenia od odpowiedzialności karnej sensu stricto (za przestępstwa), który stwarza możliwość nadania postępowaniu w sprawach o wykroczenia szybszego i mniej sformalizowanego przebiegu⁷.
Ciekawym postulatem, podniesionym w treści wskazanego na wstępie artykułu, byłoby powierzenie orzekania w sprawach o wykroczenia referendarzom sądowym jako sędziom pokoju. Taki model zbliżałby odpowiedzialność za wykroczenia w Polsce do modelu przyjętego w Anglii i Walii, gdzie sprawy m.in. o wykroczenia (ang. summary offences) są w znacznej mierze rozpoznawane przez tzw. magistrates (lay judges), którzy zwykle nie są profesjonalnymi prawnikami, lecz obywatelami o nieposzlakowanej opinii (w Polsce w podobny sposób „rekrutuje się” ławników zasiadających w składach sędziowskich). Warto przy tym podkreślić, że regulacja konstytucyjna nie wyklucza  możliwości sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez osoby inne niż sędziowie. Zwrócił na to uwagę m.in. Trybunał Konstytucyjny, oceniając w przeszłości regulację prawną dotyczącą pozycji asesora sądowego w polskim wymiarze sprawiedliwości⁸. W omawianym względzie ważne jest bowiem to, aby osoba orzekająca w sprawie (sprawująca wymiar sprawiedliwości) cieszyła się atrybutami niezawisłości i niezależności (podobnie jak sędziowie), w szczególności w aspekcie konieczności rzeczywistego oddzielenia trzeciej władzy od innych władz (art. 10 Konstytucji). Trybunał zwrócił również uwagę na to, iż istotne jest także to, żeby było widać, iż sprawiedliwość jest wymierzana bezstronnie i w sposób niezawisły, powołując się także na orzecznictwo uropejskiego Trybunału Praw Człowieka⁹.### br br ###

1 A. Łukaszewicz, Mandaty: ukaranemu nie będzie się opłacało iść do sądu, prawo.rp.pl, dostęp w dniu 08.10.2016 r.;
2 Ustawa z dnia 24.08.2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 395 ze zm.; dalej jako: „k.p.w.”);
3 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02.04.1997 r. (Dz.U. 1997 Nr 78, poz. 483 ze zm.);
4 M. Laskowska [w.] M. Safjan, L. Bosek, Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, Warszawa 2016, komentarz do art. 237 Konstytucji RP, Nb. 1, Legalis;
5 Zob. więcej M. Magdziak, FOR ostrzega (nr 69): Przewlekłość postępowań sądowych w Polsce to problem systemowy, www.for.org.pl, dostęp w dniu 09.10.2016 r.;
6 Por. W. Kotowski, B. Kurzępa, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, Warszawa 2016, komentarz do art. 101 k.p.w., Nb. 1, Legalis;
7 Por. wyrok TK z dnia 19.02.2008 r., sygn. akt P 48/06, OTK-A 2008, Nr 1, poz. 4; zob. także wyrok TK z dnia 03.06.2014 r., sygn. akt K 19/11, OTK-A 2014, Nr 6, poz. 60; M. Laskowska [w.] M. Safjan, L. Bosek, Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, Warszawa 2016, komentarz do art. 237 Konstytucji RP, Nb. 21, Legalis;
8 Zob. wyrok TK z dnia 24.10.2007 r., sygn. akt SK 7/06, OTK Seria A 2007 nr 9, poz. 108;
9 Zob. np. wyrok ETPC z dnia 28.06.1984 r. w sprawie Campbell i Fell p. Zjednoczonemu Królestwu (skarga nr 7819/77).