Jednym ze sposobów artykułowania przez obywateli opinii i postulatów jest składanie petycji do organów władzy publicznej. O instytucji petycji mówi art. 63 Konstytucji RP z 1997 roku, zgodnie z którym „każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej.”. W dalszej części przepisu konstytucyjnego zawarto delegację do ustawowego uregulowania kwestii związanych z prawem do petycji, która jednak do tej pory nie została (w pełni) zrealizowana. Prace nad ustawą normującą prawo petycji toczyły się od dłuższego czasu w Senacie; 20 grudnia 2013 r. do senacki projekt ustawy o petycjach trafił do laski marszałkowskiej.

Projekt reguluje składanie i rozpatrywanie petycji, sposób postępowania oraz właściwość organów w sprawach dotyczących petycji. Powstał on jako realizacja postulatów i uwag organizacji społecznych kierowanych do Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, do tej pory jedyne przepisy ustawowe odnoszące się do prawa do petycji można znaleźć w kodeksie postępowania administracyjnego. Stanowią one, „iż zagwarantowane każdemu w Konstytucji RP prawo składania petycji, skarg i wniosków do organów państwowych, organów jednostek samorządu terytorialnego, organów samorządowych jednostek organizacyjnych oraz do organizacji i instytucji społecznych realizowane jest na zasadach określonych przepisami działu VIII. Zgodnie z jego postanowieniami petycje, skargi i wnioski mogą być składane do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Ponadto wymieniona ustawa stanowi, że petycje, skargi i wnioski można składać w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą.” W dalszych przepisach k.p.a. (podobnie jak w przepisach wykonawczych) nie ma już jednak mowy o petycjach, a jedynie o skargach i wnioskach. Projektowana ustawa stanowi zatem uzupełnienie tej luki.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w projekcie, petycje (w interesie publicznym, podmiotów ją składających lub podmiotów trzecich za ich zgodą) będą mogły składać osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne pozbawione osobowości prawnej, a także grupy wymienionych podmiotów. W ostatnim przypadku, grupa składająca petycję będzie wyznaczała swojego przedstawiciela, któremu mają przysługiwać określone w ustawie prawa i obowiązki podmiotu wnoszącego petycję. Petycje będzie można kierować do organów władzy publicznej oraz do organizacji lub instytucji społecznych, wykonujących zadania zlecone z zakresu administracji publicznej. Petycja będzie mogła dotyczyć żądania ustanowienia lub zmiany przepisów prawa, podjęcia decyzji lub innego działania w sprawie dotyczącej podmiotu wnoszącego petycję, życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego, mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji podmiotu rozpatrującego petycję. Składanie petycji ma się odbywać w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej na adres poczty elektronicznej wskazany na stronie internetowej adresata petycji bądź obsługującego go urzędu. Adresat petycji, jeżeli uzna, że sprawa, której ona dotyczy, nie leży w jego właściwości, będzie obowiązany przekazać petycję do właściwego podmiotu, informując o tym jej autorów.