Organy administracji publicznej odpowiedzialne za sprawy społeczności romskiej, wynikające z ustawy o mniejszościach (m.in. Minister Administracji i Cyfryzacji, wojewodowie oraz gminy), na ogół prawidłowo realizowały swoje zadania. Wszyscy skontrolowani wojewodowie powołali np. pełnomocników ds. mniejszości narodowych i etnicznych. Ułatwiło to koordynowanie działań związanych m.in. z respektowaniem praw mniejszości romskiej.

Wojewodowie prawidłowo reagowali także na zdarzenia o charakterze mowy nienawiści, dyskryminacji i rasizmu, współpracując m.in. z Policją. Liczba ujawnionych w skali kraju pokrzywdzonych osób narodowości romskiej w 2014 r. zmalała w stosunku do 2013 r. o blisko 50 proc., podczas gdy liczba tego typu przestępstw ogółem wzrosła o ponad połowę.

Jedną z najpilniejszych spraw do uregulowania jest obecnie, w ocenie NIK, kwestia rozpoznania rzeczywistych potrzeb i lokalnych problemów, z którymi społeczności romskie spotykają się na co dzień: w miejscach zamieszkania, w szkołach czy w urzędach. Znajomość lokalnych spraw jest jednym z warunków równego traktowania grup kulturowych na danym terenie. Tymczasem żaden ze skontrolowanych wojewodów nie opracował katalogu potrzeb mniejszości romskiej ani nie wypracował systemu rozwiązywania problemów tej mniejszości w danym województwie. Także skontrolowane gminy nie w pełni znały problemy mniejszości romskiej zamieszkałej na ich terenach i nie zawsze - najczęściej z powodu małej liczebności takiej grupy - traktowały je jako część problemu całej wspólnoty samorządowej.

Dużo większej aktywności i skuteczniejszych działań będzie także wymagać od gmin i wojewodów poprawa stanu wiedzy o mniejszości romskiej wśród nieromskiej części lokalnych społeczności. W ciągu dziesięciu lat zrealizowano zaledwie 209 przedsięwzięć z tego obszaru, a wzajemne poznanie obu grup jest w opinii NIK konieczne, aby negatywne stereotypy i nieprawdziwe opinie nie wpływały na wzajemne stosunki pomiędzy mieszkańcami.