10 grudnia 2013 roku na posiedzeniu sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej odbyło się wysłuchanie publiczne złożonego przez Prezydenta RP projektu ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw (druk sejmowy nr 1699). Pisaliśmy już o tej inicjatywie legislacyjnej w Biuletynie Kompas (zob. tekst „Prezydent RP znów będzie próbował zaktywizować obywateli”), omawiając dokładnie zaplanowane w ustawie rozwiązania. Zwracaliśmy tam uwagę m.in. na dające się zaobserwować niespójności (nie wiedzieć czemu, instytucję konsultacji społecznych i wysłuchania publicznego reguluje się tylko na poziomie samorządu gminnego, nie uwzględniając ich roli w samorządach innych szczebli, co cały czas nie zostało zmienione ani uzasadnione). Krytykowaliśmy też ogólną nadmierną wielowątkowość ustawy, proponującej rozwiązania należące do bardzo różnych sfer funkcjonowania samorządów, które należałoby raczej dla spójności legislacyjnej uregulować oddzielnie w odpowiednich aktach prawnych. Żadna z tych kwestii nie została w złożonej do sejmu wersji ustawy zmieniona, więc wszystkie zaprezentowane w poprzednim tekście uwagi pozostają w mocy.

Jak wspierać współpracę na rzecz lokalnego rozwoju

Zostawiając na boku wspomniane mankamenty omawianej regulacji, warto w tym miejscu zwrócić raz jeszcze uwagę na jej stronę pozytywną i podkreślić, iż proponuje ona rozwiązania w pewnym stopniu nowatorskie, uzupełniając jednocześnie braki w dotychczasowych ustawach samorządowych. Uwzględnia, z jednej strony, nowe formy współpracy międzysektorowej na terenie danej jednostki administracji lokalnej oraz zachodzącej między jednostkami samorządu terytorialnego różnych szczebli. W projekcie proponuje się wprowadzenie dwóch nowych form samoorganizacji obywateli w celu działania na rzecz lokalnego rozwoju, którymi są posiadające charakter szczególnych rodzajów stowarzyszeń zwykłych – stowarzyszenie i komitet aktywności lokalnej (zob. art. 4-6 omawianej ustawy). Pierwsza z tych instytucji ma być zdaniem autorów ustawy tworzona w celu „niezarobkowego prowadzenia działań służących zaspokajaniu zbiorowych potrzeb lokalnej wspólnoty samorządowej, w szczególności poprzez realizację inicjatywy lub inicjatyw lokalnych”. Druga natomiast ma służyć realizacji inwestycji i remontów.

Oba pomysły należy ocenić, jako wartościowe i pozwalające w większym stopniu angażować mieszkańców w rozwiazywanie lokalnych problemów. Promowana w ten sposób w Polsce współpraca na rzecz lokalnego rozwoju może sprzyjać wprowadzeniu w niedalekiej przyszłości w naszym kraju także takich rozwiązań, jak promowany przez Komisję Europejską w ramach w polityki spójności w nowej unijnej perspektywie finansowej mechanizm Rozwoju Kierowanego przez Lokalną Społeczność (ang. Community Lead Local Development, CLLD).