Szpital w Tworkach. Foto: Wikimedia Commons

Choroba jest dla każdego człowieka stanem, w którym może spotkać się z odrzuceniem, brakiem akceptacji lub odrzuceniem. Szczególnym rodzajem ludzkich przypadłości są zaburzenia w działaniu centralnego układy nerwowego, czyli zaburzenia psychiki człowieka.

Ostatnio został dostrzeżony palący problem. Polskie przepisy przewidują, że osoba z zaburzeniami psychicznymi może zostać przyjęta do szpitala psychiatrycznego za jej pisemną zgodą na podstawie skierowania do szpitala przez lekarza. Są jednak sytuacje, kiedy dana osoba stwarza zagrożenie dla siebie i otoczenia. Dlatego też, ustawa przewiduje możliwość przyjęcia pacjenta do szpitala psychiatrycznego także bez jego zgody. W takiej sytuacji diagnozujący lekarz, który kieruje pacjenta, powinien, w miarę możliwości (sic!), zasięgnąć opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa. Pacjent musi zostać poinformowany przez lekarza nie tylko o przyczynach przyjęcia go do szpitala, ale i o swoich prawach.

Oprócz skierowania, przyjęcie pacjenta do szpitala wymaga zatwierdzenia przez ordynatora, a kierownik szpitala zawiadamia o tym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia.

W związku z tym ustawodawca w tym zakresie nie zrealizował wynikającego z art. 41 ust. 2 zd. drugie Konstytucji RP nakazu niezwłocznego powiadomienia o pozbawieniu wolności rodziny lub osoby wskazanej przez pozbawionego wolności. W rezultacie treść art. 23 ust. 4 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego pozostaje w kolizji z normą zawartą w art. 41 ust. 2 zd. drugie Konstytucji RP.

Osoby niebezpieczne, co do których zachodzą wątpliwości odnośnie ich zdrowia psychicznego również mogą być przyjęta bez ich zgody, do szpitala w celu wyjaśnienia tych wątpliwości. Jednak pobyt w szpitalu nie może być dłuższy niż 10- dniowy.

Jeżeli zachowanie osoby przyjętej do szpitala psychiatrycznego za jej zgodą wskazuje na to, że jest ona niebezpieczna dla siebie i innych osób, a zgoda ta została cofnięta, stosuje się te same procedury jak w przypadku pacjenta przyjętego bez jego zgody.

Po otrzymaniu wspomnianego zawiadomienia od kierownika szpitala, sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego bez wymaganej zgody. Sąd opiekuńczy może rozpoznać sprawę również na wniosek tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego, jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa bądź osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę albo z urzędu.