Kolejowe przejście graniczne w Terespolu

11 sierpnia 2016 r. przedstawiciele Rzecznika Praw Obywatelskich, przeprowadzili niezapowiedzianą wizytację kolejowego przejścia granicznego w Terespolu. Na terenie tego przejścia funkcjonuje jeden z ważniejszych w Polsce punktów przyjmowania od cudzoziemców wniosków o ochronę międzynarodową.

Wizytacja przeprowadzona została w związku z docierającymi do Rzecznika Praw Obywatelskich informacjami o grupie ok. 500 cudzoziemców, którzy od dłuższego już czasu bezskutecznie próbują wjechać na terytorium Polski po to właśnie, aby ubiegać się tutaj o wspomnianą wyżej ochronę. Według tych informacji funkcjonariusze Straży Granicznej prowadzący odprawę nie przyjmują od cudzoziemców deklaracji o zamiarze wystąpienia z wnioskiem o ochronę międzynarodową, nie dopuszczają tym samym do złożenia takiego wniosku i, w konsekwencji, odmawiają cudzoziemcom prawa wjazdu na terytorium Polski. Pomimo takiej odmowy cudzoziemcy wielokrotnie, z takim samym skutkiem, ponawiają próby przekroczenia granicy.

Sytuacja na przejściu granicznym w dniu wizytacji

W dniu 11 sierpnia 2016 r. granicę w Terespolu próbowało przekroczyć 436 cudzoziemców nieposiadających wiz ani innych tytułów pobytowych, uprawniających do wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z 436 osób 223 miały mniej niż 18 lat. Większość, bo aż 416 cudzoziemców, posiadało obywatelstwo Federacji Rosyjskiej (głównie były to osoby deklarujące narodowość czeczeńską). Pozostali pochodzili z Armenii (6 osób), Azerbejdżanu (5 osób) i Tadżykistanu (5 osób) i Białorusi (4 osoby).

Zdecydowanej większości, bo aż 406 cudzoziemcom Straż Graniczna odmówiła prawa wjazdu na terytorium Polski, wydając w tym zakresie stosowne decyzje administracyjne. Wszystkie decyzje uzasadniano brakiem tytułu pobytowego (tj. wizy lub zezwolenia), który uprawniałby posiadacza do przekroczenia granicy.

Konsekwencją otrzymania takiej decyzji była konieczność powrotu na terytorium Białorusi (pociąg powrotny do Brześcia odjeżdżał ok. godz. 11:30). Wśród osób, które w dniu wizytacji odesłane zostały na Białoruś, znaleźli się wszyscy cudzoziemcy pochodzący z Azerbejdżanu, Armenii, Tadżykistanu i Białorusi.

Funkcjonariusze Straży Granicznej przyjęli w tym dniu jedynie 7 wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej. Wnioski te obejmowały, łącznie, 31 osób (11 dorosłych i 20 dzieci). Wszyscy wnioskodawcy posiadali obywatelstwo rosyjskie, a pochodzili, według deklaracji, z Czeczenii. Wszyscy też zostali wpuszczeni na terytorium Polski.