Foto: wdwd, Wikimedia Commons

Od trzech lat działa w Kanadzie zasada „jeden za jeden”, zgodnie z którą wprowadzenie przez rząd federalny każdego nowego prawa połączone musi być z usunięciem z porządku prawnego jakiejś innej regulacji o tej samej wadze. Wcześniej zasada ta stosowana była przez rząd „na ochotnika”, lecz w kwietniu br. uchwalona została ustawa w tej sprawie o nazwie „Red Tape Reduction Act”.

Red tape to angielski idiom oznaczający pętanie aktywności wskutek ekscesów biurokratycznych biorących początek w przesadnie rozbudowanej regulacji prawnej. Poszukiwania pochodzenia wyrażenia nie dały jednoznacznych rezultatów. Najwięcej zwolenników zyskało więc domniemanie, że chodzi o czerwone tasiemki jakimi opasane były zbiory najważniejszych dokumentów przekazywanych w XVI wieku, za króla Karola V, pod obrady hiszpańskiej Rady Państwa. Mniej istotne papiery państwowe wiązane były zwykłym sznurkiem, a zatem czerwona przepaska nadawała sprawie rangi, majestatu i splendoru.

Podatek ukryty w paragrafach

Przepisy uchwalane przez władze w nadmiarze to rodzaj ukrytego podatku. Nie ma polskich szacunków jego rozmiarów, ale są obce. Amerykańskie Stowarzyszenie Producentów (National Association of Manufacturers) twierdzi, że całkowity koszt baczenia przez firmy z USA na zgodność prowadzonej działalności z przepisami federalnymi przekracza 2 biliony dolarów. (2 028 mld dol. w 2012 r., licząc w dolarach o sile nabywczej z 2014 r.). Przeciętny tego koszt roczny przypadający na przedsiębiorstwo amerykańskie wynosić ma 233 tys. dolarów, czyli jedną piątą funduszu wynagrodzeń takiej statystycznej firmy. Koszty związane z dopilnowaniem przestrzegania przepisów przeliczone na jednego zatrudnionego wynoszą w amerykańskich firmach niemal 10 tys. dolarów rocznie, ale w spółkach produkcyjnych wzrastają dwukrotnie, bo do 19 564 dolarów rocznie na jednego pracownika.

Relatywnie najcięższe brzemię biurokracji spada na firmy małe, a zwłaszcza te najmniejsze, bo w wielkich korporacjach wielkie koszty obsługi prawnej rozkładają się na tysiące zatrudnionych i miliardy przychodów. Wśród firm produkcyjnych różnica jest przynajmniej trzykrotna, jeśli bowiem na wytwórnię przemysłową zatrudniającą do 50 osób przypada 35 tys. dolarów takiego kosztu rocznie per capita, to w dużych fabrykach (100 i więcej pracowników) jest to 13 750 dolarów rocznie. Zrozumiałe jest w tym świetle, że największym wyzwaniem aż dla 88 proc. ankietowanych przemysłowców działających w USA jest już samo poruszanie się w amerykańskiej dżungli prawa gospodarczego, finansowego i podatkowego.