Świat
Przemiany konstytucyjne w Egipcie. Od kolonializmu do arabskiej wiosny
Al-Azhar| Arabska Wiosna| Bractwo Muzułmańskie| Egipt| Gamal Abdel Naser| Hosni Mubarak| Imperium Osmańskie| Islam| kolonializm| Konstytucja| Koran| Muhammad Mursi| prorok Muhammad| rewolucja| szariat
włącz czytnikW preambule ustawy zasadniczej wielokrotnie zwraca się uwagę na nadrzędną rolę narodu egipskiego w kształtowaniu przyszłości kraju oraz na rolę, jaką odegrał w odzyskaniu wolności. Twórcy konstytucji podkreślili, że „zasady, na jakich opiera się niniejsza Konstytucja, wypływają z istoty naszej walki, z naszego doświadczenia, z ideałów głoszonych przez masy, ze świętych wartości, za które wielu męczenników złożyło swe życie w ofierze, z dążeń, o których urzeczywistnienie walczyło i zmagało się wiele pokoleń, oraz z radości, jaką daje zwycięstwo, i z goryczy, jaką niesie klęska”. Nowa konstytucja gwarantowała już trójpodział władzy, wyraźnie oddzielając funkcję prezydenta sprawującego władzę wykonawczą od władzy ustawodawczej sprawowanej przez Zgromadzenie Narodowe i władzy sądowniczej. Zachowano prawo prezydenta do rozwiązania Zgromadzenia Narodowego, nie ograniczając tego uprawnienia, poza zakazem rozwiązania nowo wybranego parlamentu z tych samych przyczyn co poprzedni (art. 111 konstytucji z 16 stycznia 1956 r.). Decyzję o rozwiązaniu parlamentu pozostawiono całkowicie w gestii prezydenta Republiki, nie gwarantując właściwego zabezpieczenia przed nadużyciami ze strony głowy państwa. Tym samym umożliwiono wprowadzenie rządów autorytarnych. Już w tej konstytucji uprawniono prezydenta do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy w nagłych przypadkach, gdy był niemożliwy do przeprowadzenia zwykły proces legislacyjny. Z biegiem lat rządów Hosniego Mubaraka, czwartego prezydenta Egiptu, i obowiązywania nowej konstytucji rozszerzano prezydenckie uprawnienia, co doprowadziło do autorytaryzmu. Wobec wieloletniego podporządkowania egipskich sił zbrojnych Wielkiej Brytanii oraz w związku z faktem, że to z egipskiej armii rekrutowali się twórcy zamachu stanu z 1952 r., w konstytucji uznano Siły Zbrojne Republiki Egipskiej za własność narodu i oddano państwu monopol na ich tworzenie.
Zbudowanie silnego państwa egipskiego, którego architektem był Naser, opartego na sojuszu elit wojskowych i cywilnych, nie zabezpieczyło kraju przed zawirowaniami geopolitycznymi, doprowadziło jednak do zakończenia procesu umacniania niezależności. Ważnym elementem kształtującym rządy w kraju był konflikt z Izraelem, który od 1948 r. kilkakrotnie angażował militarnie Egipt. Zagrożenie to ugruntowało silną pozycję prezydenta jako głowy państwa oraz sił zbrojnych jako obrońców terytorium. Mimo podpisania w 1979 r. układu pokojowego z Camp David sytuacja w regionie nadal wymusza pewne rozwiązania ustrojowe, które są sprzeczne z liberalnym modelem zachodniego konstytucjonalizmu i które, razem z nowym zagrożeniem, jakim stał się islamski ekstremizm (zwłaszcza w latach 90.), doprowadziły w efekcie do rządów autorytarnych i wybuchu tzw. arabskiej wiosny w 2011 r.
Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.
Artykuły powiązane
Brak art. powiąznych.
Załączniki
Komentarze
Polecane
-
Oświadczenie Andrzeja Rzeplińskiego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego
Andrzej Rzepliński -
Kaczorowski: Mitteleuropa po triumfie Trumpa
Aleksander Kaczorowski -
Piotrowski: Trybunał Konstytucyjny na straży wolnych wyborów i podstaw demokracji
Ryszard Piotrowski -
Prawnicy wobec sytuacji Trybunału Konstytucyjnego, badania i ankieta
Kamil Stępniak -
Skotnicka-Illasiewicz: Młodzież wobec Unii w niespokojnych czasach
Elżbieta Skotnicka-Illasiewicz
Najczęściej czytane
-
O naszym sądownictwie
Jan Cipiur -
Przepraszam, to niemal oszustwo
Stefan Bratkowski -
iACTA alea est
Magdalena Jungnikiel -
TK oddalił wniosek Lecha Kaczyńskiego dotyczący obywatelstwa polskiego
Redakcja -
Adwokat o reformie wymiaru sprawiedliwości
Rafał Dębowski
Brak komentarzy.