Można pokusić się o przypuszczenie, że ryzyko przewlekłego spowolnienia rozwoju, o którym tak głośno mówi się dziś w Polsce, dużo bardziej powinno martwić ekonomistów i decydentów w Moskwie. Rosyjska gospodarka nie wyróżnia się ani innowacyjnością, ani wysoką konkurencyjnością międzynarodową. Jakie marki kojarzą nam się Rosją? Na ilu produktach w zachodnich sklepach przeczytamy „made in Russia”?

Porównajmy to z krajami nordyckimi, które łącznie zamieszkuje ok. 26 mln osób. Przy polskich drogach można natknąć się na stacje paliw nie tylko rodem z Rosji, ale także z Norwegii i Finlandii. Na tym jednak nie koniec. Nordyckie marki i firmy są w Polsce obecne również w takich branżach jak żywność, papier, zabawki, buty, odzież, łączność, sprzęt AGD, meble, motoryzacja, bankowość, logistyka i energetyka.

Kosztowny konflikt

Jakby wyzwań strukturalnych było mało, ekonomiczne położenie Rosji dodatkowo skomplikował konflikt rosyjsko-ukraiński. Ryzyko recesji, spadek wartości rubla, odpływ zagranicznego kapitału, skok inflacji, zachodnie sankcje oraz dalsze pogarszanie klimatu biznesowego – to wszystko dotkliwe koszty, które Rosja ściągnęła na siebie w związku ze swoimi poczynaniami wobec Ukrainy.

Co więcej, konflikt pozostawił na wizerunku Rosji głęboką rysę. To o tyle istotne, że zaufanie jest ostoją każdego systemu ekonomicznego. Wspomnijmy przypadek Grecji – małej gospodarki, której trudności podmyły wiarygodność całej strefy euro. Większość państw członkowskich eurolandu jeszcze przed krachem finansowym w 2008 roku cierpiała na różne bolączki strukturalne. W tych warunkach kryzys zaufania stał się katalizatorem potężnego wstrząsu, którego echa w wielu państwach europejskich jeszcze długo nie umilkną.

Teraz kryzysowi zaufania będzie musiała stawić czoła Rosja. Ten kryzys może przynieść poważne konsekwencje, ponieważ – jak już zauważyliśmy – rosyjska gospodarka również przeżywa problemy strukturalne. W najbliższych latach trudniej będzie na przykład ożywić dynamikę inwestycji prywatnych. Zagraniczni inwestorzy pomyślą dwa razy, zanim ulokują swoje pieniądze na rosyjskim terytorium.