Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 15 września w sprawie C-67/14 (Jobcenter Berlin Neukölln / Nazifa, Sonita, Valentina i Valentino Aliman) stwierdził, że państwo członkowskie może wykluczyć z kręgu beneficjentów niektórych świadczeń z zakresu pomocy społecznej o charakterze nieskładkowym obywateli Unii, którzy przyjechali na terytorium tego państwa w celu poszukiwania pracy.

Cudzoziemcy przyjeżdżający do Niemiec w celu uzyskania pomocy społecznej, lub których prawo pobytu jest uzasadnione jedynie poszukiwaniem pracy, są wykluczeni z kręgu beneficjantów niemieckich świadczeń z zakresu podstawowego zabezpieczenia („Grundsicherung”)^[1]. W wyroku w sprawie Dano^[2] Trybunał Sprawiedliwości stwierdził ostatnio, że takie wykluczenie jest zgodne z prawem w przypadku obywateli państwa członkowskiego, którzy przyjeżdżają na terytorium innego państwa członkowskiego bez zamiaru znalezienia w tym państwie zatrudnienia.
W niniejszej sprawie Bundessozialgericht (federalny sąd ds. sporów z zakresu prawa socjalnego, Niemcy) zmierza do ustalenia, czy tego rodzaju wyłączenie jest zgodne z prawem również w odniesieniu do obywateli Unii, którzy przyjechali na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego by szukać w nim pracy i którzy już tam pracowali przez pewien czas, podczas gdy świadczenia owe są gwarantowane obywatelom tego przyjmującego państwa członkowskiego znajdującym się w tej samej sytuacji.

Pytanie to powstało w ramach sporu pomiędzy Jobcenter Berlin Neukölln a czterema obywatelami szwedzkimi: N. Alimanovic, urodzoną w Bośni i trojgiem jej dzieci, Sonitą, Valentiną i Valentiem, urodzonymi w Niemczech odpowiednio w latach 1994, 1998 i 1999.

Rodzina Alimanovic opuściła Niemcy w roku 1999 udając się do Szwecji i powróciła do Niemiec w czerwcu 2010 r. Od czasu powrotu Nazifa Alimanovic i jej córka, Sonita podejmowały do maja 2011 r. kilkakrotnie zatrudnienie na czas określony lub okazjonalne przez okres nieprzekraczający roku. Od tego czasu nie podejmowały już działalności zawodowej. Następnie rodzinie Alimanovic przyznano świadczenia z zakresu podstawowego zabezpieczenia w okresie od dnia 1 grudnia 2011 r. do dnia 31 maja 2012 r., mianowicie, po pierwsze, Nazifie Alimanovic i jej córce Sonicie przyznano zasiłek na pokrycie kosztów utrzymania dla osób zdolnych do pracy, przebywających na bezrobociu od ponad roku („Arbeitslosengeld II”), a po drugie, jej dzieciom Valentinie i Valentinowi, zasiłek socjalny dla osób niezdolnych do pracy. W roku 2012, właściwy organ (Jobcenter Berlin Neukölln) ostatecznie zaprzestał wypłacania świadczeń uznając, że N. Alimanovic i jej córka są wyłączone z kręgu beneficjantów odnośnych świadczeń jako cudzoziemcy poszukujący zatrudnienia, których prawo pobytu uzasadnia jedynie poszukiwanie zatrudnienia. W konsekwencji organ ten wykluczył z kręgu beneficjantów odnośnych świadczeń również pozostałe dzieci.