W internetowym serwisie Obserwator Finansowy ukazał się wywiad z byłym prezesem Trybunału Konstytucyjnego, sędzią TK w stanie spoczynku Jerzym Stępniem. Rozmowa, prowadzona przez red. Jana Cipiura, skoncentrowana była na jakości polskiego sądownictwa. Rozmówcy zaszczycili też uwagą Trybunał Konstytucyjny. Publikujemy ten fragment, w którego podtekście można dostrzec znaną skądinąd tezę, iż państwem rządzić może nawet kucharka. Prezes Stępień wprawdzie w swej diagnozie nie idzie tak daleko, jednak twierdzenie, "że wśród sędziów TK powinno znaleźć się więcej miejsca dla ludzi z „krwi i kości” państwa i gospodarki" jest - w opinii redakcji - nieco ekstrawaganckie [Redakcja OK].

Jan Cipiur: Dlaczego procedury w Trybunale Konstytucyjnym są tak długotrwałe?

Jerzy Stępień: Sprawy w TK mogłyby być szybciej rozstrzygane pod warunkiem, że wszyscy sędziowie przebywaliby przez dni robocze w Trybunale. W tym czasie, kiedy ja byłem sędzią TK były trzy, może cztery osoby, które pracowały wyłącznie jako sędziowie Trybunału Konstytucyjnego. Reszta to byli m.in. profesorowie z innymi zobowiązaniami, choćby uczelnianymi. Wydaje mi się, że coś trzeba byłoby z tym zrobić?

A nie za dużo jest profesorów w Trybunale Konstytucyjnym? W roli sędziów Trybunału sprawdzaliby się zapewne również ludzie, którzy mają nie tylko wzniosłe, ale także praktyczne odczucie Konstytucji oraz systemu prawnego. Mam na myśli świetnych menedżerów u schyłku aktywności w biznesie, ale także prawników i partnerów najlepszych kancelarii prawnych.

W systemach anglosaskich prawo tworzą sędziowie. Na kontynencie europejskim twórcami prawa byli i po części nadal są profesorowie. Wydawało się zatem zupełnie naturalne, że będą także najlepszymi sędziami najwyższych instancji, choć słuszność tego wywodu wydaje mi się wątpliwa. Doskonała znajomość jakiegoś zestawu przepisów z pewnego działu prawa nie stanowi gwarancji, że osoba z taką wiedzą będzie wydawać sprawiedliwe wyroki.
Podkreślam jeszcze raz – normy prawne wyprowadza się z całego szeregu przepisów. Nie są to już tylko przepisy prawa krajowego, ale europejskiego i międzynarodowego, jak również postanowienia konwencji, traktatów oraz umów międzypaństwowych. Zgadzam się zatem z opinią, że wśród sędziów TK powinno znaleźć się więcej miejsca dla ludzi z „krwi i kości” państwa i gospodarki. Nie jestem oczywiście w stanie wskazać jakiego rozstrzygającego kryterium wyboru, ale chciałbym, żeby były to wyraziste osobowości, znane społeczeństwu ze swoich poglądów i dokonań zawodowych tudzież życiowych. Taki był śp. sędzia Stanisław Dąbrowski.