Charakterystycznym przejawem prowolnościowej wykładni Konstytucji pozostaje permisywizm Trybunału wobec działalności partii politycznych, wyrażający się w uznaniu konieczności „zachowania daleko idącej powściągliwości co do możliwości i zakresu ingerencji władz publicznych, w tym ustawodawcy, w wewnętrzne struktury i zasady działania partii politycznych”[19].

W orzecznictwie Trybunału  znajduje wyraz przekonanie, że demokracja konstytucyjna nie oznacza „monopolu partii politycznych na wpływanie metodami demokratycznymi na politykę państwa. Taka koncepcja nie ma uzasadnienia w konstytucyjnym porządku prawnym RP. Konstytucja tworzy przesłanki dla funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego, w którym właśnie obywatele, zorganizowani w różnych strukturach formalnych (partie polityczne, stowarzyszenia, organizacje społeczne, fundacje) realizują swoje cele wpływając na sprawy publiczne. System demokratyczny tym m.in. różni się od totalitarnego, że wyklucza monopol partii politycznych na wpływanie na politykę państwa. Partie polityczne mają wprawdzie szczególny status, ze względu na swe funkcje w demokracji parlamentarnej, ale są jednym z wielu elementów struktury życia publicznego. Nie są ani elementem jedynym, ani nie mają monopolu, nie mogą ponadto ograniczać działalności innych struktur życia publicznego”[20].

Szczególnie cenna z punktu widzenia zagwarantowania podstaw demokracji jest znajdująca wyraz w orzecznictwie kultura wykładni Konstytucji współistotna założeniu, że ustanowienie praw w Konstytucji nie ogranicza innych praw i wolności, bo przecież nie dlatego mamy prawa, że zapisano je w Konstytucji, ale dlatego zostały tam spisane, że nam przysługują. Odzwierciedla to następująca teza orzecznicza Trybunału: „Jeżeli więc jakaś dziedzina stosunków nie została objęta szczegółowymi unormowaniami odnoszącymi się do konkretnej „wolności”, to gwarancję swobody działania jednostki można wyprowadzić bezpośrednio z art. 31 ust. 1 i 2 Konstytucji”[21], w których wskazano, że wolność człowieka podlega ochronie prawnej (ust. 1), a każdy jest zobowiązany szanować wolności i prawa innych; nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje (ust. 2).