Dalsze rozważania – z uwagi na temat niniejszego opracowania – poświęcone zostaną przesłance bezpieczeństwa państwa.

3. Bezpieczeństwo państwa jako przesłanka ograniczania praw osób pełniących funkcje w służbie publicznej

Pierwszą konstytucyjną przesłanką uprawniającą do wprowadzenia ograniczeń praw człowieka jest bezpieczeństwo państwa. W prawie międzynarodowym używa się formuły „bezpieczeństwo narodowe” dla podkreślenia, że zagrożenie winno dotyczyć całego kraju.

W zasadach z Syrkauz „bezpieczeństwo narodowe” stanowi jedną z przesłanek uzasadnienia ograniczeń praw człowieka, ustanowionych w celu ochrony państwa przed zagrożeniem dla jego suwerennej egzystencji lub integralności terytorialnej. W piśmiennictwie33 podkreśla się, że bezpieczeństwo narodowe to zarówno bezpieczeństwo dla władz państwowych, jak i dla wszystkich elementów składowych państwa: jego terytorium, mieszkańców i rządu.

W Konstytucji pojęcie bezpieczeństwa państwa użyte jest kilkukrotnie w następujących przepisach: art. 26 (Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic), art. 31 ust. 3 (ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie w szczególności dla jego bezpieczeństwa. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw), art. 45 ust. 2 (wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny), art. 53 ust. 5 (wolność uzewnętrzniania religii może być ograniczona jedynie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób), art. 126 ust. 2 (Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium), art. 136 (w razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej), art. 146 ust. 4 pkt 4 (w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności chroni interesy Skarbu Państwa), art. 146 ust. 4 pkt 7 (Rada Ministrów zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny), art. 146 ust. 4 pkt 8 (Rada Ministrów zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa), art. 230 (w razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy na części albo na całym terytorium państwa).