Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 12 marca 2014 r. (sygn. akt P 27/13) [Wskazanie sprawcy wykroczenia drogowego] zasługuje na szczególną uwagę co najmniej z trzech względów.

Po pierwsze, zawiera odpowiedź na pytanie prawne Sądu Rejonowego w Lublinie w sprawie konstytucyjności przepisu art. 96 § 3 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. — Kodeks wykroczeń  [dalej: k.w.], który przewiduje odpowiedzialność właściciela lub posiadacza pojazdu za niewskazanie osoby, której powierzono pojazd na żądanie uprawnionego organu do kierowania. Przedstawione w pytaniu prawnym zastrzeżenia zostały zawarte rów­nież w stanowiskach prokuratora generalnego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich, co świadczy o zauważeniu problemu przez organy stojące na straży praworządności oraz praw i wolności konstytucyjnych.

Po drugie, zadane pytanie prawne nie otrzyma­ło jednomyślnej odpowiedzi, gdyż spośród członków pełnego składu TK rozpoznają­cego tę sprawę, trzech sędziów złożyło zdanie odrębne do sentencji wyroku. Fakt ten jeszcze bardziej podkreśla sporność zagadnienia.

Trzeci powód wynika z przekonania glosatora, iż w przedmiotowym orzeczeniu w czytelny sposób wyłania się współcze­sna rola sądu konstytucyjnego. Klasyczny model sądownictwa konstytucyjnego wiązał się z kontrolą hierarchiczności norm prawnych, a ochrona praw człowieka stano­wiła cel uboczny. Obecnie to ochrona fundamentalnych wartości konstytucyjnych, w tym przede wszystkim praw człowieka, stanowi podstawowe zadanie sądu konsty­tucyjnego, a kontrola konstytucyjności norm prawnych stanowi instrument realizują­cy ten cel. Owa kontrola ma na celu usuwanie z systemu prawa aktów normatywnych niezgodnych z normami konstytucyjnymi, które chronią prawa człowieka. Ewolucja funkcji sądownictwa konstytucyjnego skutkuje też wyraźnym rozszerzeniem spojrze­nia sędziego konstytucyjnego na rozpoznawane zagadnienia prawne. Można przyjąć, iż współczesnego sędziego konstytucyjnego wyróżnia tzw. aktywizm sędziowski, któ­ry określa się jako „[.] wyjście poza rozstrzyganie konkretnych spraw i uczestnic­two w szeroko pojętym rozwiązywaniu problemów społecznych czy też w kształto­waniu koncepcji państwa”. Podstawę prawną do takich rozważań mogą stanowić zasady konstytucyjne, których treść doprecyzowywana zostaje przez orzecznictwo TK. W glosowanym wyroku podstawowe znaczenie odegrała interpretacja zasady demo­kratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) w aspekcie zaufania jednostki do stanowionego przez państwo prawa, a także zasada proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji), która osadzona została w perspektywie oceny doboru instytucji praw­nych, służących realizacji doniosłego celu społecznego, tj. poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach.