* * *

Jak w Polsce sądy walczą o swoją niezależność

Florian Hassel, „Süddeutsche Zeitung”, 23 marca 2016 r. (tłum. z jęz. niemieckiego – Biuro TK)

Władza w Polsce chce unicestwienia Trybunału Konstytucyjnego. Prezes TK Andrzej Rzepliński stał się symbolem oporu i nie zamierza ustąpić. Relacja z podróży do Polski.

(...)

Paraliż ogarnął TK w listopadzie ubiegłego roku wraz z objęciem władzy w Polsce przez partię Prawo i Sprawiedliwość (PiS) Jarosława Kaczyńskiego, nieprzychylnego sędziom TK. Pod wpływem lidera PiS Prezydent odmówił zaprzysiężenia trzech sędziów TK wybranych przez poprzedni parlament, a nowa większość wybrała trzech wiernych sobie sędziów. Za pomocą nowej ustawy o TK zablokowała następnie pod koniec 2015 roku funkcjonowanie Trybunału, co naruszyło także jego niezależność.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził jednak 9 marca, że wprowadzone zmiany są niekonstytucyjne. "Ustawa nie tylko była niezgodna z Konstytucją, ale miała na celu unicestwienie Trybunału” – oznajmił Prezes Rzepliński w wywiadzie dla „Süddeutsche Zeitung”. Komisja Wenecka Rady Europy także stwierdziła naruszenie Konstytucji i wezwała władze polskie do wycofania się z wprowadzonych zmian. Rząd jednak odmówił ogłoszenia wyroku TK.

Z sali rozpraw TK widać biuro Premiera

(...)

Z sali rozpraw TK Rzepliński widzi biuro Premier Beaty Szydło. Również siedziba Prezydenta znajduje się o zaledwie kilkanaście minut spacerem od TK.

(...)

Premier i Prezydent sztywno trzymają się partyjnej linii PiS nadawanej przez lidera partii Jarosława Kaczyńskiego: legalnie wybrani sędziowie nie będą więc zaprzysiężeni i służą za pretekst do twierdzenia o rzekomej niezdolności Trybunału do prawidłowego działania. 18 marca Kaczyński powtórzył nawet, że odrzuca podział władzy i jej skuteczną kontrolę przez niezależne sądy: chodziło o to, aby „ustawy stanowione przez większość parlamentarną w celu zrealizowania jej projektu politycznego" nie były kwestionowane przez Trybunał. Dlatego więc Trybunał musiał zostać pozbawiony możliwości samodzielnego odblokowania swojego funkcjonowania.