Prasa światowa nie spuszcza oka z Polski i publikuje informacje oraz analizy sytuacji wynikłej z kryzysu wokół Trybunału Konstytucyjnego. Ostatnio w swoim komentarzu wpływowy New York Times i w korespondencji Süddeutsche Zeitung zajęły się tą sprawą. Przedstawiamy oba teksty ze skrótami redakcyjnymi, a w tłumaczeniu BTK.

Kryzys konstytucyjny w Polsce
„The New York Times”, 18 marca 2016 r. (tłum. z jęz. angielskiego – Biuro TK)

Tragedią narastającego kryzysu konstytucyjnego w Polsce jest to, że ujawnia on jak bardzo prawica nie rozumie podstaw demokracji. Otwarcie odrzucając wyrok Trybunału Konstytucyjnego, rządząca partia PiS praktycznie postawiła się ponad prawem w marszu do autorytaryzmu, ignorując wszelkie apele, ostrzeżenia i oficjalne opinie formułowane przez Stany Zjednoczone, Unię Europejską, międzynarodowe organizacje broniące praw człowieka, a przede wszystkim przez opozycję w Polsce.

Jarosław Kaczyński, lider PiS i szara eminencja sterująca narodowo-konserwatywnym rządem, porównał zagraniczne apele do interwencji sowieckiej w czasach komunistycznych. Kryzys wynika z nieliberalnych poglądów Kaczyńskiego na demokrację, które podziela jego sojusznik, premier Węgier Viktor Orban. Demokracja według nich to prawo większości do demolowania zinstytucjonalizowanego systemu równowagi i kontroli zarówno w porządku wewnętrznym, jak i wynikającym z członkostwa w Unii Europejskiej.

(...)

W piątek specjalna Komisja Rady Europy wydała opinię stwierdzającą, że reformy Trybunału są „zagrożeniem nie tylko dla rządów prawa, ale także dla funkcjonowania demokracji”. Rząd w Warszawie pozostaje jednak nieugięty i przekazał opinię Komisji pod rozwagę parlamentu.

Opinia Komisji rzeczywiście nie jest wiążąca, a polska Konstytucja nie przewiduje rozwiązań w przypadku zaistnienia konfliktu między egzekutywą a judykatywą. Jednak ani Unia Europejska, ani Stany Zjednoczone nie mogą dalej spokojnie się temu przyglądać. Sprzeciw Kaczyńskiego wobec wyroku Trybunału jest zamachem na podstawę liberalnej demokracji, którego nie można tolerować.

Komisja Europejska powinna podzielić stanowisko Komisji Weneckiej i stwierdzić jednoznacznie, że PiS przekroczyło wszystkie możliwe granice. Jednogłośne nałożenie sankcji, jak np. zawieszenie prawa Polski do głosowania w UE, może być jednak niemożliwe i to nie tylko z powodu węgierskiego weta.

Polska od dawna uznawała Amerykę za bliskiego sojusznika i swą jedyną skuteczną obrończynię przed Rosją. Polska będzie gospodarzem szczytu NATO w lipcu i ma nadzieję na stałe ulokowanie wojsk sojuszu na swoim terytorium. Teraz więc już tylko zdecydowany komunikat z Waszyngtonu może coś w Polsce zmienić.