TK



Przemiany konstytucyjne w Egipcie. Od kolonializmu do arabskiej wiosny

Al-Azhar| Arabska Wiosna| Bractwo Muzułmańskie| Egipt| Gamal Abdel Naser| Hosni Mubarak| Imperium Osmańskie| Islam| kolonializm| Konstytucja| Koran| Muhammad Mursi| prorok Muhammad| rewolucja| szariat

włącz czytnik

Wraz z konstytucją z 1956 r. przyszedł okres rządów re­publikańskich, które od 1971 r. zaczęły sukcesywnie przybierać postać systemu prezy­denckiego, z coraz silniejszą pozycją głowy państwa. Lata funkcjonowania w państwie stanu wyjątkowego, połączonego z legalnym ograniczaniem podstawowych wolności i praw zapisanych w konstytucji, wypaczyły ideę rządów sprawowanych na podstawie konstytucji jako najwyższego rangą aktu prawodawczego w państwie, spychając ją do roli podrzędnej wobec przepisów ustawy o stanie wyjątkowym. Ciągłe naruszanie pod­stawowych zasad ustroju demokratycznego doprowadziło do obalenia prezydenta wsku­tek masowych protestów obywateli, popartych przez kręgi uniwersyteckie, religijne i wojskowe. Trzecia rewolucja przyniosła zmiany, z których najbardziej widoczne było wzmocnienie religijnego charakteru konstytucji, bez ustanawiania kraju państwem wy­znaniowym. Niezaspokojenie potrzeb społeczeństwa doprowadziło w krótkim czasie do ponownej zmiany władzy i powrotu do rządów wojskowych.

Opinia i punkt widzenia prawodawcy, jego przynależność partyjna i światopoglą­dowa, znajduje wyraz w tekście ustawy, jaką tworzy, w tym tej najważniejszej, jaką jest konstytucja. Tak jak rewolucje implikowały spisanie konstytucji dla stworzenia nowych ram funkcjonowania państwa, tak również aktualna w momencie tworzenia konstytucji polityka wewnętrzna i zagraniczna oddziałują na jej treść, poprzez ustale­nie priorytetów władz państwa w przyszłej działalności oraz stopnia ich samoograniczenia. Przykładem na to jest wprowadzenie wymuszonych przez środowiska religij­ne poprawek, zgodnie z którymi zasady szariatu uznano za główne źródło prawa w państwie, w zamian za poparcie zmian umożliwiających nieograniczoną reelekcję prezydenta. Konstytucja stała się, tym samym, wyrazem indywidualnej woli i zapo­trzebowania jej twórcy, przedmiotem handlu, w którym najlepsza oferta dostaje po­parcie najważniejszych grup politycznych, a jej treść zostaje ustalona w procesie usta­lania kompromisu między grupami o przeciwstawnych interesach.

Lata zależności kolonialnej, a wcześniej podległości Imperium Osmańskiemu, sprawiły, że klasa polityczna Egiptu nie była w stanie wykształcić demokratycznych wzorców, co Europa i Stany Zjednoczone w tym czasie już dawno osiągnęły. W okre­sie walki o niepodległość liczyły się silne jednostki, przywódcy zdolni poderwać na­ród do odparcia sił zewnętrznych. W regionie, gdzie zagrożenie konfliktami zbrojny­mi jest stale obecne (szczególnie od momentu powstania państwa Izrael w 1948 r.), a mocarstwa zachodnie nigdy nie zaprzestały tak naprawdę prób kolonializmu, silny przywódca, zdolny samodzielnie kierować polityką państwa, bez narażania kraju na nieporozumienia i walki polityczne, wydaje się najlepszym rozwiązaniem. W takiej sytuacji ataki wymierzone w wolności i prawa człowieka uzasadniane są, ponownie, zagrożeniem zewnętrznym, ale też i wewnętrznym. Jednostki i cały aparat władzy, jak również kultura polityczna, inna od zachodniej, oraz geopolityka regionu sprawiają, że egipski ustrój nabiera cech autorytarnych, gdzie konstytucja jest tylko prawnym za­bezpieczeniem istnienia i zasłoną dymną dla przeciwników politycznych. Posiadanie konstytucji, symbolu demokracji i liberalizmu, staje się potwierdzeniem ustrojowej samodzielności i niezależności (zwłaszcza konstytucje z 1923 r. i 1956 r.).

Świat

Zawartość i treści prezentowane w serwisie Obserwator Konstytucyjny nie przedstawiają oficjalnego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego.

 
 
 

Artykuły powiązane

Brak art. powiąznych.

 
 
 

Załączniki

Brak załączników do artykułu.

 
 
 

Komentarze

Brak komentarzy.