Organizacja i kultura rozpraw

Z perspektywy obywatelskiej, niezwykle istotne wydaje się być to, w jaki sposób organizacja pracy sądu wpływa na sposób traktowania uczestników postępowań. Spóźnianie terminów rozpoczęcia rozpraw czy ich odwoływanie bez wcześniejszego poinformowania uczestników może być z perspektywy sądowego personelu bez znaczenia, jednak dla interesanta sądu są to najbardziej frustrujące praktyki.

Choć punktualność wydaje się mieć coraz większe znaczenie dla sędziów, to nadal daleko tu do ideału. W poprzednim cyklu ponad połowa na 4005 obserwacji rozpoczęła się niepunktualnie (54 proc.). Tegoroczny raport pokazuje pewną poprawę, gdyż proporcje odwróciły się – punktualnie rozpoczęło się 55 proc. rozpraw i posiedzeń (z obserwowanych prawie siedmiu tysięcy). Także w tym roku obalony został mit, że rozprawy i posiedzenia opóźniają się ze względu na wcześniejsze opóźnienia w salach rozpraw. Zostało to ustalone dzięki porównaniu opóźnień pierwszych i kolejnych spraw z wokand ogłoszonych danego dnia w każdym z badanych sądów. Okazuje się, że rozprawy, które widnieją na wokandzie jako pierwsze, rozpoczynają się z opóźnieniem częściej niż sprawy kolejne (55 proc. obserwowanych pierwszych spraw z wokand rozpoczynało się punktualnie, kolejne – już w 58 proc. przypadków).

Najgorzej pod względem spóźnień wygląda sytuacja w Sądzie Rejonowym Gdańsk-Południe (72 proc. opóźnionych rozpraw z 28 obserwowanych), Sądzie Rejonowym w Bielsku-Białej (69 proc. opóźnionych rozpraw z 22) oraz Sądzie Okręgowym w Warszawie i Sądzie Okręgowym w Gdańsku (odpowiednio, 67 i 66 proc. z 56 i 31 spraw). Dla porównania, w Sądzie Okręgowym w Zielonej Górze, Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie oraz Sądzie Rejonowym w Mysłowicach mniej niż 15 proc. obserwowanych rozpraw odbyło się z opóźnieniem. Średnia długość opóźnienia dla poszczególnych sądów wyniosła od pięciu minut (Sąd Rejonowy w Mysłowicach) do 41 minut (Sąd Apelacyjny w Warszawie).