Madryd nocą. Foto: Wikipedia.org

Seria wydawnicza „Systemy Konstytucyjne Państw Świata” na trwałe wpisała się w coroczny harmonogram publikacji z zakresu prawa konstytucyjnego. Cieszy się nadto zaufaniem czytelników, a także zainteresowaniem wśród specjalistów prawa porównawczego oraz politologów. W ramach serii opublikowanych zostało 50 opracowań (a to z pewnością nie koniec) odnoszących się do państw ze wszystkich kontynentów i różnorodnych kręgów kultury politycznej i prawnej. Największa liczba opracowań dotyczy państw europejskich, pośród których brakowało jednak publikacji poświęconej Hiszpanii. Recenzowana książka wypełnia tę lukę. Jej autorem jest prof. Tadeusz Mołdawa, wybitny znawca problematyki ustroju Królestwa Hiszpanii, autor licznych książek poświęconych temu krajowi, zarówno historycznych, jak i współczesnych.

Autorzy książek publikowanych w ramach serii wydawniczych nie mają swobody co do systematyki opracowania, jest ona ujednolicona i słusznie, gdyż ułatwia porównywanie poszczególnych systemów konstytucyjnych. Ewentualne różnice w systematyce książki mogą wynikać bądź to ze specyfiki ustrojowej danego kraju, bądź z odmiennego rozłożenia akcentów przez autorów. Najczęściej układ treści wiąże się ściśle z systematyką konstytucji danego państwa. Poszczególne bloki tematyczne Systemu konstytucyjnego Hiszpanii są w pełni zgodne z wymogami wydawniczymi, a przede wszystkim odpowiadają charakterystyce hiszpańskiego ustroju. W ramach struktury naczelnych władz państwa zasadne jest omówienie w pierwszej kolejności Korony, która nie mieści się w ramach tradycyjnego podziału władzy. Można natomiast zastanawiać się, czy trafne jest omawianie problematyki ustawodawstwa po rozdziale poświęconym rządowi. Rozdział XI „Ustawodawstwo. Budżet państwa” może wydawać się sztucznie oddzielony od części poświęconej Kortezom Generalnym. Być może, kolejność rozdziałów wynika z możliwego udziału rządu Hiszpanii w tworzeniu prawa, w szczególności przez ustawodawstwo delegowane (art. 82 konstytucji) i dekrety z mocą ustawy (art. 86 konstytucji). Wydaje się raczej, że nie niwelują one jednak monopolu Kortezów w zakresie funkcji ustawodawczej.

Książkę rozpoczyna zarys historii konstytucjonalizmu hiszpańskiego oraz przedstawienie prac nad obecnie obowiązującą konstytucją Hiszpanii. Czytelnik ma więc sposobność zapoznania się z przystępną, ciekawą i syntetycznie ujętą historią hiszpańskiego konstytucjonalizmu. Tadeusz Mołdawa przedstawia dynamizm procesu przygotowania konstytucji i pokazuje trudności, jakie napotykali jej twórcy.