Trzy lata temu Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że brak procedury umożliwiającej skuteczne dochodzenie odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z własności zgodnie z jej przeznaczeniem stanowi naruszenie prawa własności. Sprawa dotyczy państwo Potomskich, którzy [w 1974 roku - red.OK] nabyli działkę wchodzącą w skład Państwowego Zasobu Ziemi. Po kilku latach [w 1987 roku - red.OK] okazało się jednak, że jakiekolwiek inwestycje na działce są niemożliwe, ponieważ została ona objęta decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisaniu do rejestru zabytków.

Na działce znajduje się zamknięty cmentarz żydowski z początku XIX w. Przez lata przed różnymi organami toczyły się postępowania mające na celu rozwiązanie problemu.

Wyrok Trybunału zapadł w 2011 r. Dotychczas Polska nie podjęła jednak jakichkolwiek działań w celu implementacji wyroku do polskiego prawa. „Helsińska Fundacja Praw Człowieka wystąpiła w tej sprawie do Komitetu Ministrów Rady Europy, wskazując, że Polska nie wywiązuje się w sposób prawidłowy z ciążących na niej obowiązków wynikających z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka” – mówi Irmina Pacho, prawniczka HFPC.

Zdaniem Rządu w wyroku w sprawie państwa Potomskich Trybunał nie wskazał konieczności wprowadzenia zmian w polskich przepisach dotyczących umożliwienia właścicielom nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków ubiegania się o odszkodowanie. Takie stanowisko wynika z odpowiedzi, jakie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego udzieliło w 2012 r. na interpelację poselską w sprawie potrzeby nowelizacji ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w związku z wyrokiem w sprawie państwa Potomskich.

Jednakże w ocenie HFPC bez wprowadzenia zmian legislacyjnych sądy nie mają możliwości zasądzania jakiegokolwiek odszkodowania właścicielom nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków.

Komitet Ministrów Rady Europy prowadzi nadzór nad prawidłowym wykonywaniem wyroków ETPC. Z opublikowanych na stronie Komitetu informacji wynika, że Rząd RP nie przedstawił dotychczas planu wykonania wyroku Potomski i Potomska przeciwko Polsce w celu wyeliminowania problemu, jaki pojawił się w tej sprawie.

Wystąpienie HFPC do Komitetu Ministrów Rady Europy zostało opracowane we współpracy z Kancelarią Clifford Chance.

Wystąpienie dostępne jest tutaj.
HFPC

Trzy lata temu Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że brak procedury umożliwiającej skuteczne dochodzenie odszkodowania za uniemożliwienie korzystania z własności zgodnie z jej przeznaczeniem stanowi naruszenie prawa własności. Sprawa dotyczy państwo Potomskich, którzy nabyli działkę wchodzącą w skład Państwowego Zasobu Ziemi. Po kilku latach okazało się jednak, że jakiekolwiek inwestycje na działce są niemożliwe, ponieważ została ona objęta decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisaniu do rejestru zabytków.