Sala Obrad Parlamentu Europejskiego w Strasbourgu. Foto: Wikimedia Commons

Podział kraju na okręgi wyborcze, tj. na jednostki organizacyjne, w których dokonuje się rejestracji kandydatów, ustalenia wyników wyborów i podziału mandatów, ma duży wpływ na ostateczny wynik głosowania. Regulacja prawna terytorialnego kryterium tworzenia okręgów wyborczych, ich charakteru i wielkości stanowi zawsze istotną decyzję polityczną większości parlamentarnej. W doktrynie panuje pogląd, że sposób tworzenia okręgów wyborczych może sprzyjać demokratyzacji procesu wyborczego, bądź  go hamować. Mapa poparcia politycznego w różnych regionach kraju może skłaniać do tworzenia okręgów wyborczych zgodnych z interesem politycznym tych ugrupowań, które o tym decydują.

Europejski Akt dotyczący wyborów członków Parlamentu Europejskiego (z 20 września 1976 r. ze zm.) określa charakter wyborów jako powszechne, bezpośrednie, wolne, tajne i proporcjonalne. Stanowi, że jakkolwiek procedura wyborcza, w tym  zasady tworzenia okręgów wyborczych w każdym państwie członkowskim podlegają przepisom krajowym, to jednak nie mogą one naruszać proporcjonalnego systemu wyborczego z zastosowaniem systemu list preferencyjnych lub pojedynczego głosu podlegającego przeniesieniu. Dopuszcza możliwość tworzenia okręgów wyborczych lub podziału obszaru wyborczego w innych sposób oraz ustanowienia w rozdziale mandatów minimalnego progu, który jednak nie może przekroczyć 5% oddanych głosów. Postanowienie ta oznaczają, że w wyborach do PE wykluczony jest system większościowy. Z kolei Kodeks dobrej praktyki w sprawach wyborczych przyjęty w 2002 roku przez Komisję Europejską (Wenecką) zaleca, aby okręgi wyborcze były, w ramach możliwości, zgodne z granicami administracyjnymi.

Polski kodeks wyborczy przyjmuje w zasadzie te rozwiązania, a w zakresie tworzenia okręgów wyborczych stanowi, że okręg wyborczy obejmuje obszar jednego albo części województwa, natomiast granice okręgu nie mogą naruszać granic w chodzących w jego skład powiatów i miast na prawach powiatu. Formalnie podziału na okręgi dokonuje się w załączniku do ustawy. W  wyborach do Parlamentu Europejskiego, załącznik nr 3 do ustawy: Kodeks wyborczy, ustanawia 13 okręgów wyborczych, w większości obejmujących jedno województwo, z wyjątkiem czterech okręgów powstałych z połączenia dwóch województw: podlaskiego i warmińsko-mazurskiego, małopolskiego i świętokrzyskiego,  dolnośląskiego i opolskiego oraz lubuskiego i zachodniopomorskiego. Innego rodzaju wyjątkiem jest utworzenie z części województwa mazowieckiego (podział powiatowy) i miasta stołecznego Warszawy, pomieszanych dwóch okręgów, a to ze względu na duże terytorium i liczbę wyborców. Ustalenia liczby europosłów w poszczególnych okręgach wyborczych i podziału województw na okręgi dokonuje się według kryterium jednolitej normy przedstawicielstwa, obliczanej przez podzielenie liczby mieszkańców kraju przez ogólną liczbę wybieranych eurodeputowanych.