Starsi w Polsce sami powinni udowodnić, że w wielu sprawach są mądrzejsi od tych młodszych. Żeby to udowodnić, muszą wejść do wspomnianego sklepu, zająć się działalnością wolontariacką. Zaistnieć. Siedząc w domu, trudno kogoś przekonać, że ma się coś wartościowego do zaoferowania.

Czy jest szansa na to, że polska starość się zmieni? Czy seniorzy będą bardziej aktywni, będą mocniej akcentować swoje potrzeby?

Niewątpliwie tak. Wkrótce w podeszły wiek wejdą roczniki nieźle wyedukowanych Polaków, którzy się oswoili z tą nową – po 1989 roku – rzeczywistością. Będą oni nieźle przystosowani do dzisiejszych trendów kulturowych. W sensie mentalnym będziemy mieli do czynienia z zupełnie inną generacją osób w podeszłym wieku. Osób bardziej pewnych siebie.

Nowi starsi będą mieli zdecydowanie wyższe standardy, jeśli chodzi o oczekiwaną jakość życia, ale i większe aspiracje, nie tylko finansowe. W związku z tym zmienią obraz polskich seniorów, jak i wyobrażenia młodych na temat tego, czego można oczekiwać od swoich rodziców, dziadków czy sąsiadów w podeszłym wieku. Zmiana ta będzie wolna i stopniowa – nie da się jej przyspieszyć.

I wtedy będziemy mogli powiedzieć, że „stary człowiek i może”?

Powiem więcej: stary człowiek, któremu się chce. Ta zmiana będzie naturalna również dlatego, że przeciętny wiek życia Polaków się wydłuży. Granica obowiązywania stereotypu staruszka z dzisiejszych 60-66 lat będzie się przesuwała do siedemdziesięciu. Zwłaszcza, gdy zacznie obowiązywać nowa ustawa wydłużająca wiek aktywności zawodowej.

Czy jednak rzeczywiście Polacy po 65 roku życia będą dalej aktywni zawodowo? Dziś nikt nie zna na to pytanie odpowiedzi. Jeśli odpowiedź będzie pozytywna, i ten fakt również przesunie granicę samej aktywności.

*prof. dr hab. Janusz Czapiński – psycholog społeczny, wykładowca akademicki. Wieloletni kierownik badań panelowych „Diagnoza Społeczna” – projektu zajmującego się od 2000 roku analizą warunków i jakości życia Polaków.

Instytut Obywatelski