To ci sami studenci, którzy po opuszczeniu bram uniwersyteckich najbardziej obawiają się rozmowy kwalifikacyjnej, mają trudność z autoprezentacją i nie potrafią przekonywać do swoich pomysłów?

Dokładnie. A przecież rozmowa kwalifikacyjna to pierwszy poważny egzamin sprawności życiowej. Nie jest sztuką ukończyć szkołę i uzyskać dyplom. Sztuką jest natomiast zaprezentować swoją wiedzę i umiejętności w dyskusji z potencjalnym pracodawcą. W trakcie takiej rozmowy ujawnia się skuteczność kształcenia ogólnego, czas spędzony na lekturze, elastyczność poglądów, kreatywność…

Wszystko, czego nie da się wkuć na pamięć.

Wkuwanie regułek i faktów kulturowych to niestety nadal codzienność polskiej edukacji. Daleko nam do tradycji liberalnej, której nieodłącznym elementem jest pluralizm poglądów oraz nauka przekonywania do swoich racji. Zresztą samodzielność w myśleniu, indywidualizm, kreatywność to przecież istota kształcenia humanistycznego, nie tylko studiów retorycznych. Niezależnie od tego, czy studiujemy filologię polską, hungarystykę czy socjologię, naszym celem jest kształcenie osobowości, zrozumienie świata i jego inności.

Trudno dyskutować o retoryce, nie wspominając o kondycji polskiej humanistyki, która – nie oszukujmy się – najlepszej prasy nie ma.

Polska humanistyka nadal pochyla się nad przeszłością, kultywuje ją. Oczywiście to zawsze będzie cechą studiów humanistycznych, jednak, w przeciwieństwie do państw zachodnich, nie traktujemy humanistyki jako narzędzia przystosowania społecznego. Polscy studenci, przez lata wychowani w kulturze opartej na autorytecie i tradycji, nie rozumieją, że wiedza to środek do celu. Dla nich studia to przede wszystkim zdobycie dyplomu, nie zaś kształtowanie charakteru czy próba zrozumienia samego siebie i otaczającej nas rzeczywistości.
W demokracji jesteśmy skazani na różne postawy, z którymi musimy się – także retorycznie – konfrontować. Sprawność intelektualna, kreatywność, krytyczne myślenie są niezbędne do życia w społeczeństwie. I to jest misja uniwersytetu. Im wcześniej to zrozumiemy, tym lepiej.