Obecny konflikt spowodowany jest czynnikiem ludzkim, niezdrowymi ambicjami niektórych osób, chęcią postawienia na swoim i nieliczeniem się ze zdaniem drugiego. Są to wady osób odgrywających w Polsce zasadniczą rolę polityczną. Próba stosowania bardzo daleko posuniętego populizmu jest nieprawdopodobnie nieuczciwa. Ludzie opierają swoją wiedzę na tym, co usłyszeli w telewizji, mają całkowicie skrzywiony obraz przyczyn, które powodują określone zjawiska w Polsce. Wprowadzanie opinii publicznej w błąd, starając się uzyskać poparcie tejże opinii, prowadzi do bardzo złych rezultatów.

Omnipotencja prawa jest złudna

W przypadku wybuchu dowolnej afery pojawiają się deklaracje potrzeby zmiany prawa. Zarówno nasi politycy, jak i społeczeństwo łudzą się, że każdy problem spowodowany jest złymi przepisami, które trzeba natychmiast zmienić. A to nieprawda.

Przede wszystkim należy sprawdzić, dlaczego dany przepis nie funkcjonuje. Może to być spowodowane warunkami, które są poza przepisem. Może występować kontekst społeczny i zmiana przepisu nic nie da. Łatwiej jest podnieść rękę w parlamencie i zmienić przepis niż zmienić kontekst, na przykład poprzez oddziaływanie innymi instrumentami. I tego nie umiemy robić.

Tak było w przypadku śmierci dwójki dzieci w Pucku. Ta tragedia została wywołana złymi praktykami istniejącymi w instytucjach publicznych, a nie złymi przepisami. Urzędnicy nie wykonali dobrze swoich obowiązków. A my robimy z tego sprawę polityczną.

Prawo, sądy i prokuratura

Z punktu widzenia niezależności wymiaru sprawiedliwości od władzy wykonawczej zrobiono w Polsce bardzo dużo. Sądy mają zabezpieczoną niezależność. Należy się jednak zastanowić, czy rzeczywiście nie wyłączyć nadzoru nad sądami spod Ministerstwa Sprawiedliwości i oddać go w ręce Krajowej Rady Sądownictwa. W takiej sytuacji trzeba przyznać ministrowi sprawiedliwości instrumenty nadzoru i kontroli poprzez wzmocnienie możliwości zaskarżania orzeczeń sądowych i decyzji prokuratury do sądów wyższej instancji oraz rozbudowanie uprawnień kasacyjnych. Władza wykonawcza musi mieć możliwość kwestionowania pewnych rozstrzygnięć przez sądy i zaskarżania decyzji do najwyższych organów sądowych.