Tłum na Przystanku Woodstock. Foto: Wikipedia.org

Fernand Braudel pierwszy tom swego dzieła „Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV-XVIII wiek  -  Struktury codzienności” rozpoczyna od zdania „Życie materialne to ludzie i rzeczy, rzeczy i ludzie. Badanie rzeczy – jak pożywienia, mieszkań, strojów, przedmiotów zbytku, narzędzi, środków płatniczych, wsi i miast – czyli wszystkiego, czym się człowiek posługuje nie jest jednym sposobem ścisłego określenia jego codziennej egzystencji. Liczba osób, które dzielą między sobą bogactwa tej ziemi, ma również swoje znaczenie”. Jeżeli jest tak, jak powiada F.Braudel – to rozpoczynam moje rozważania – od liczby ludności, która „ma swoje znaczenie”. Ludność ma swoje znaczenie dlatego, że jak powiada Nicolas Georgescu-Reogen „Głównym celem działalności gospodarczej jest zachowanie rodzaju ludzkiego. Cel ten wymaga zaspokojenia pewnych podstawowych potrzeb, które podlegają ewolucji”.  

Rozpoczęta 25 lat temu transformacja polskiej gospodarki w bezpośredni sposób oddziaływała na procesy zmian demograficznych ludności Polski w latach 1989-2012. Sprawdźmy zatem jak pod wpływem transformacji gospodarki Polski następowały zmiany ludności. Ważny jest, jako kontynuacja transformacji gospodarki  i zmian demograficznych, proces przekształceń struktury zaspokojenia podstawowych potrzeb, które – w przechodzeniu od socjalizmu do kapitalizmu - ulegały ewolucji.

Okres przemian polskiej gospodarki dobrze jest zatem rozpocząć od pewnych zaszłości mających początek w pierwszym powojennym Spisie Ludności z 1946 roku. Stan ludności i przemiany demograficzne od 1946 roku, pozwalają na ocenę tego wszystkiego z czym borykamy się dzisiaj. Tym samym będziemy mieli pewien ogląd na to „skąd wychodzimy”, wskazując na pewne cechy gospodarki centralnie planowanej – gospodarki socjalistycznej, której dziedzictwa doświadczamy po dziś dzień. W lutym 1946 roku przeprowadzony został pierwszy, od czasów zakończenia II Wojny Światowej Powszechny Spis Ludności, według którego w Polsce było 23,930 tys. mieszkańców, z tego 16,109 tys. -  67% na wsi, a 7,517 tys. mieszkańców 33% w miastach. Po latach wojny liczba kobiet w 1946 była wyższa od liczby mężczyzn o 2,002 tys. Po sześćdziesięciu pięciu latach w roku 2011 liczba mieszkańców Polski wzrosła do poziomu 38,512 tys. osób, z tego  23,406 tys. osób zamieszkuje w  miastach - 61%, a  15,108 tys. ludzi pozostało na wsi – 39%, liczba kobiet jest wyższa od mężczyzn o 1.224 tys. osób.  W tym okresie 1946-2011 liczba ludności Polski wzrosła o 14,582 tys. osób, w tym w miastach  wzrosła o 15,889 tys. osób, a na wsi spadła o 1,001 tys. ludzi.