Na uwagę zasługuje także pogląd przedstawiony w literaturze przez prof. Barbarę Kudrycką, która stwierdza, że „zagadnienie neutralności politycznej urzędników zawiera się w dwóch aspektach: (…) wdrażania polityki rządu przez administrację oraz (…) równego traktowania wszystkich obywateli (…). Z pierwszego punktu widzenia lojalni politycznie urzędnicy wdrażają program tych partii rządzących, które posiadają demokratyczną legitymację do sprawowania rządów. Aby to było możliwe, urzędnicy nie mogą się kierować własnymi poglądami lub sympatiami politycznymi. Z punktu widzenia równego traktowania obywateli przez administrację urzędnicy powinni zachować neutralność polityczną wobec nieformalnych, politycznych nacisków polityków, wewnątrzorganizacyjnego oddziaływania partii politycznych” (13).

Zasada neutralności jest naczelną zasadą służby cywilnej w państwach demokratycznych, w tym m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji czy Niemczech (14).

Skutki nowelizacji autorstwa posłów PiS

Ustawa przeforsowana przez PiS wprowadziła istotne, by nie powiedzieć fundamentalne zmiany w służbie cywilnej:
– wyższe stanowiska w służbie cywilnej będą obsadzane w drodze powołania przez uprawnione organy (art. 53a); w praktyce zmiana ta oznacza odejście od organizowania otwartych i konkurencyjnych naborów na wyższe stanowiska w służbie cywilnej;
– wygaszone zostają stosunki pracy z osobami zajmującymi w dniu jej wejścia w życie wyższe stanowiska w służbie cywilnej (art. 194 i 194);
– zmiana regulacji statusu osób piastujących wyższe stanowiska w służbie cywilnej, w tym: zniesienie obowiązku odbywania przez nich służby przygotowawczej, poddania się ocenie okresowej, zawieszeniu w pełnieniu obowiązków z mocy prawa na czas tymczasowego aresztowania, wreszcie przyznanie dodatku funkcyjnego (art. 3 p. 3, 36, 68, 69, 72, 74, 75, 81, 85);
– dopuszczenie możliwości powołania na stanowisko Szefa Służby Cywilnej osób nie będących członkami korpusu służby cywilnej poprzez zniesienie wymogu posiadania doświadczenia w administracji rządowej (por. art. 11); nadto powołanie i odwołanie Szefa Służby Cywilnej może nastąpić w każdym czasie (art. 10 ust.3); wreszcie Szef Służby Cywilnej jedynie w momencie powołania nie może być członkiem partii politycznej, a nie w okresie 5 lat poprzedzających objęcie stanowiska;
– ustawa likwiduje też Radę Służby Cywilnej.