Procedura oceny osób zgłaszających się na wolne stanowiska sędziowskie została szczegółowo uregulowana w przepisach ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Biorą w niej udział m. in. zasiadający w Radzie: przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, posłowie, senatorowie, Minister Sprawiedliwości, sędziowie. Prezydent ma swojego przedstawiciela w Krajowej Radzie Sądownictwa, w związku z czym ewentualne zastrzeżenia co do rozpatrywanych kandydatur może przedstawić przed podjęciem przez Radę uchwały w sprawie wystąpienia z wnioskiem.

Prezydent, jako strażnik Konstytucji, w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadkach jest władny nie uwzględnić wniosku Krajowej Rady Sądownictwa.  Przykładem mogą być sytuacje, gdy osoba taka np. wstąpiła do partii politycznej lub w inny sposób naruszyła wymogi wskazane w Konstytucji (art. 178 ust. 3 Konstytucji). Pożądane jest przy tym, aby znajdowało to wyraz nie tyle w akcie odmowy powołania, lecz w wystąpieniu do Krajowej Rady Sądownictwa o to, aby ponownie rozważyła sprawę. Rozwiązanie takie jest najbardziej operatywne, ponieważ w optymalny sposób odzwierciedla idee współdziałania Prezydenta oraz Krajową Radą Sądownictwa, która leży u podłoża art. 179 Konstytucji. Pozwala ono także uniknąć narażania zainteresowanych osób, tj. kandydatów na urząd sędziego, na ryzyko nieweryfikowalnej sądownie decyzji rozstrzygającej o dostępie do służby publicznej.

W wyroku z dnia 5 czerwca 2012 roku K 18/09 Trybunał Konstytucyjny powołał się na przeważające poglądy doktryny, że ujęcie kompetencji w zakresie powoływania sędziów w formę prerogatywy podkreśla, że Prezydent nie ma prawnego obowiązku uwzględnienia wniosku Krajowej Rady Sądownictwa, przy czym odmowa powinna mieć miejsce tylko w sytuacji nadzwyczajnej i musiałoby ją poprzedzać przedstawienie Krajowej Rady Sądownictwa zastrzeżeń przez zasiadającego w niej przedstawiciela Prezydenta (zob. m.in. L. Garlicki, uwaga 7 do art. 179 Konstytucji, op. cit.; W. Sokolewicz, Konstytucyjna regulacja władzy sądowniczej, [w:] Konstytucja, ustrój, system finansowy państwa, Księga pamiątkowa ku czci prof. Natalii Gajl, Warszawa 1999, s. 174; P. Tuleja, op.cit., s. 207; J. Jaskiernia, Problem legitymizacji władzy sądowniczej w ustroju politycznym Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Trzecia ..., s. 368 i n.; odmiennie: J. Gudowski, Urząd sędziego w prawie o ustroju sądów powszechnych, "Przegląd Sądowy" 11-12/1994; J. Ciapała, Charakter kompetencji Prezydenta RP. Uwagi w kontekście kompetencji w zakresie powoływania sędziów, "Przegląd Sejmowy" 4/2008, s. 31).