Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w odróżnieniu od Krajowej Rady Sądownictwa nie dysponuje procedurą ani narzędziami oceny merytorycznej przydatności do zawodu sędziego.

Arbitralna decyzja Prezydenta o odmowie powołania sędziów powoduje, że proces nominacji sędziowskich staje się mniej transparentny i bardziej podatny na wpływy polityczne.

Warto podkreślić, że postanowienie Prezydenta o odmowie powołania sędziów nie zawiera motywów, a uzasadnienie jest elementem obligatoryjnym każdej decyzji władzy publicznej. Wymaga tego szacunek do osoby, której decyzja dotyczy, a także szacunek do suwerena, który powierzył podmiotowi władzy publicznej uprawnienie do sprawowania władzy.

Należy podkreślić, że Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku Wielkiej Izby z dnia 19 kwietnia 2007 roku w sprawie Vilho Eskelinen i inni przeciwko Finlandii stwierdził, że art. 6 Konwencji, który stanowi, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą (..), ma zastosowanie w sporach odnoszących się do powołania na urząd sędziego i awansowania, chyba że państwo wykaże, że łącznie występują dwie okoliczności. Po pierwsze, w danym prawie krajowym doszło do wyraźnego wyłączenia dostępu do sądu dla pewnej kategorii funkcjonariuszy cywilnych. Po drugie, nawet jeśli do wyłączenia dostępu dochodzi, musi być ono oparte na „obiektywnych racjach związanych z interesem państwa” (objective grounds in the State’s interest). Pochodzący z 2007 roku standard konwencyjny i związany z nim dwuczłonowy test kontrolny Trybunał wielokrotnie zastosował w kolejnych latach do wszelkich kategorii sporów dotyczących sędziów. Tak było w sprawach związanych z rekrutacją lub mianowaniem sędziów (np. wyrok z dnia 26 lipca 2011 roku w sprawie Juričić przeciwko Chorwacji), ich promowaniem (np. postanowienie z dnia 9 października 2012 roku w sprawie Dzhidzheva-Trendafilova przeciwko Bułgarii), przeniesieniem (np. wyrok z dnia 18 września 2012 roku w sprawie Ohneberg przeciwko Austrii), wreszcie z usunięciem z funkcji lub zawodu (np. wyrok z dnia 5 lutego 2009 roku w sprawie Olujić przeciwko Chorwacji).