Zamiast zakończenia

Badania procesów przemian zarówno transformacji – ciągle jeszcze wychodzenia z dziedzictwa socjalistycznej gospodarki, jak i konwergencji – dalszego doganiania poziomu krajów rozwiniętego kapitalizmu, są nigdy niekończącą się historią.  Tym bardziej, gdy polska gospodarka napotyka na swojej drodze na cykliczne szoki światowego kryzysu finansowego z Ameryki lub Strefy Euro, czego doświadczyliśmy w 15 latach XXI wieku.

Moim zamierzeniem jest wskazanie, w jakim stopniu „korzyści zacofania” ochroniły polską gospodarkę przed ujemnymi skutkami kryzysów. Tak zwana „zacofana” struktura polskiej gospodarki uchroniła nas przed wstrząsami na rynkach finansowych. Ciągle nadal w Polsce sfera realna jest bardziej stabilna niż sfera finansowa. Jakkolwiek należy podkreślić wysoki stopień wiarygodności polskiego systemu bankowego.

Ponadto chciałem zwrócić uwagę na fakt, że są różne kapitalizmy: model amerykański, który nie gwarantuje bezpiecznego wzrostu gospodarczego, w którym bezpośrednia i bieżąca gra na rynkach finansowych może zachwiać sferą realną gospodarki i model skandynawski, szwedzki – który w znacznie większym stopniu gwarantuje równoczesne utrzymanie dynamiki gospodarczej z bezpieczeństwem socjalnym ludności.

I ostatnia uwaga:  gwarancją dalszego rozwoju jest stabilność w sferze polityki. Zmiana priorytetów gospodarczych nowowybranych władz w październiku tego roku stwarza ryzyko zejścia polskiej gospodarki ze ścieżki dalszego wzrostu.
Na koniec, jeżeli napisałem, że doświadczyliśmy w latach 1995-2015 „cudu na Wisłą”, to miałem tez na uwadze, że w trakcie owych 20 lat, mieliśmy co najmniej 9 różnych gabinetów rządowych. Przedsiębiorcy i pracobiorcy poddani byli licznym zmianom zasad gospodarowania, inflacji ustawowych przepisów prawnych często wprowadzających zamęt w procesy gospodarowania, ale mimo te wszelkie trudności Polacy potrafili ponieść trud przemian i uczestniczyć w przyspieszonym wzroście gospodarczym niespotykanym w Europie.