Dlatego też skuteczna obrona kościoła na ogół nie odwołuje się bezpośrednio do rzeczywistości wiary. W przypadku kościoła, szczególnie kościoła katolickiego, demokracja liberalna z zasady abstrahuje od jego wymiaru sakralnego. W oczach demoliberalnego państwa kościół nie jest mistycznym ciałem Chrystusa lecz związkiem wyznaniowym; jego podstawowa funkcja – zbawienie dusz jego członków nie daje się w ogóle ująć w języku, którym posługuje się demoliberalne państwo. W takiej sytuacji obrońcy kościoła muszą przedstawiać korzyści z jego istnienia w tymże języku. Tak więc, jak często słyszymy, kościół i religia umacnia więzi społeczne, wysoki procent praktyk religijnych odpowiada wyższemu poziomowi aktywności obywatelskiej, nauczanie religii w szkołach wspiera skutecznie proces socjalizacji, chrześcijaństwo jest nieodłącznym elementem kulturowego dziedzictwa narodu itd. Tego typu argumenty nigdy nie mogą jednak odwoływać się do istoty kościoła – tak jak on sam ją postrzega: istoty, którą jest misja depozytariusza Objawienia; zawsze muszą wskazywać na korzyści natury funkcjonalnej, jaką odnosi społeczeństwo demoliberalne z istnienia w jego obrębie wspólnoty wyznawców religii chrześcijańskiej. Zbawienie duszy jest prywatną „korzyścią” jednostki, która nie interesuje demokratycznego państwa; tylko mniejszy wskaźnik rozwodów pociągający za sobą spadek przestępczości wśród młodzieży może być korzyścią, która przyciągnie uwagę suwerena demokratycznego państwa.

*Dariusz Gawin - dr hab., historyk idei. Adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, kierownik Zakładu Społeczeństwa Obywatelskiego IFiS PAN, wicedyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego. Autor wydanych przez OMP książek „Polska, wieczny romans” (2005), „Blask i gorycz wolności” (2006), "Granice demokracji liberalnej" (2007). W 2006 r. otrzymał Nagrodę im. Andrzeja Kijowskiego (za książkę „Polska, wieczny romans”).

Tekst ukazał się w pracy zbiorowej Oblicza demokracji, wydanej przez Ośrodek Myśli Politycznej (Kraków 2002), pod redakcją Ryszarda Legutki i Jacka Kłoczkowskiego. OK publikuje go – ze względów technicznych - bez przypisów.

Ośrodek Myśli Politycznej