Klasyk wrogiej ludziom propagandy uzmysłowił Polakom prawdę dość oczywistą, że „rząd sam się wyżywi”, więc nie musi się np. handryczyć przed sądami o swoje. Prawidłowość ta nie przestaje bynajmniej działać w demokracji. Najgorszy wskaźnik jednostkowy Polska uzyskała w obszarze rządów prawa cywilnego. Pokrywa się to w stu procentach z percepcją kręgów gospodarczych, ekspertów i zwykłych obywateli przerażonych nieudolnością, niefachowością, niewiedzą policji, prokuratorów i sędziów, brakiem prawdziwych biegłych oraz lekceważeniem najżywotniejszych interesów ludzi, gospodarki i państwa w wyniku przeciągania postępowań na długie lata. Elementarna sprawność w rozstrzyganiu sporów majątkowych to od 25 lat największa i mało przy tym kosztowna rezerwa rozwoju cywilizacyjnego i wzrostu gospodarczego Polski. Pozostaje ciągle zupełnie niewykorzystana, co jest karygodne, ale po latach niemal całkowitego milczenia coraz, na szczęście, o tym głośniej.

Wskaźnik ilustrujący brak nieuzasadnionych opóźnień w sprawach cywilnych wyniósł u nas 0,41, skuteczność we wdrażaniu i stosowaniu przepisów prawa oceniona została indeksem 0,47, natomiast dostępność (w sensie formalnym i materialnym – koszty sądowe) na 0,51. Jedyny jasny punkt to indeks 0,79 w zaprzeczeniach na pytania o korupcję w rozstrzyganiu spraw cywilnych.

Gdyby ocena „polskich” wyników badania WJP zdawała się komuś przesadzona i nazbyt alarmistyczna, to do poparcia bicia w dzwony na trwogę przekonają go być może wyniki porównań w czasie. W trzech kategoriach (ograniczenia konstytucyjne i instytucjonalne nałożone na władzę, brak korupcji i otwarty rząd) wysokość indeksów dla Polski uległa w ostatnich latach obniżeniu, a tylko w jednej (prawa zasadnicze) podwyższeniu. W pozostałych mamy stagnację na niezadowalającym poziomie. Wołanie o działanie i poprawę jest zatem na rzeczy, bo rządy prawa są w Polsce, a jakby ich nie było.