Grecja: Święto Niepodległości. Foto: Wikimedia Commons, Dimkoa

20 czerwca zaprzysiężony został nowy koalicyjny rząd grecki, przed którym stoi na pozór niewykonalne zadanie wcielenia w życie drakońskiego programu naprawy państwa i gospodarki, dziś zrujnowanej, a niedawno jeszcze stawianej innym za wzór. Obserwator Konstytucyjny sięgnął do artykułu zamieszczonego w serwisie Instytutu Obywatelskiego, by przybliżyć użytkownikom OK opowieść, którą powinien poznać każdy, interesujący się światem, ale także ci, którzy łatwo mogą wpędzić i nasz kraj w podobne do greckich tarapaty. (Redakcja) 

Powojenna historia Grecji to zaskakująca opowieść o gospodarczym wzlocie i tragicznym upadku. To cenna lekcja dla obywateli i polityków na całym świecie.

Po II wojnie światowej Grecja była krajem uboższym od wielu innych państw europejskich, w tym Polski. Przykładowo, w 1950 roku polski PKB per capita, liczony z uwzględnieniem parytetu siły nabywczej, przewyższał grecki o ok. 15 proc.

Niemniej, w przeciągu następnych lat Grecy zdołali osiągnąć bardzo szybkie tempo rozwoju. W latach 1951-74 grecka gospodarka rosła w średniorocznym tempie blisko 6 proc. W tym okresie analogiczny wskaźnik dla Polski wynosił 3,5 proc., a dla Wielkiej Brytanii i USA 2,3 proc.

W wyniku tego prężnego wzrostu Grecy już w latach 50-tych XX wieku wyprzedzili Polaków pod względem zamożności. Bardzo też zbliżyli się do wiodących gospodarek świata. O ile jeszcze w 1950 roku grecki PKB per capita wynosił zaledwie 32 proc. brytyjskiego, o tyle w roku 1974 było to już 72 proc. Co ważne, imponującemu rozwojowi Hellady towarzyszyła stosunkowo niska inflacja.

Ten epizod greckiej historii śmiało można okrzyknąć gospodarczym cudem. Na usta zatem ciśnie się pytanie: co takiego stało się w Grecji, że dziś kraj tkwi w zapaści? Przyjrzyjmy się greckiej polityce gospodarczej w dwóch okresach. Pierwszy obejmie czasy powojennych rządów demokratycznych oraz dyktaturę pułkowników, czyli lata 1950-74. Drugi to czasy po roku 1974.

Złote lata

Od lat 50-tych XX wieku do roku 1974 rządy w Grecji starały się zapewnić przede wszystkim dogodne warunki dla rozwoju gospodarczego. Polityka budżetowa i monetarna były powściągliwe, a grecka drachma należała do międzynarodowego systemu walutowego Bretton Woods, co sprzyjało stabilności makroekonomicznej gospodarki.