II. POZYCJA SĄDU KONSTYTUCYJNEGO W SYSTEMIE KONSTYTUCYJNYM SŁOWACJI

Sąd Konstytucyjny Republiki Słowackiej jest niezawisłym sądowym organem ochrony konstytucyjności. To organ o szerokim zakresie kompetencji. Konstytucja Republiki Słowackiej z dnia 1 września 1992 r. określa podstawy jego organizacji i działalności w rozdziale VII o władzy sądowniczej (art. 125 i n.). Jest to przede wszystkim sąd nad prawem, który dokonuje kontroli hierarchicznej zgodności prawa powszechnie obowiązującego. Orzeka o zgodności z konstytucją albo z ustawą konstytucyjną przedmiotu referendum, które ma zostać zarządzone na podstawie wniosku obywateli albo uchwały Rady Narodowej Republiki Słowackiej [dalej: Rady Narodowej]. Do kompetencji tego organu należy również orzekanie zarówno o skargach osób fizycznych oraz osób prawnych zarzucających naruszenie swoich podstawowych praw lub wolności albo praw człowieka i podstawowych wolności wynikających z ratyfikowanej umowy międzynarodowej, jak i o skargach organów samorządu terytorialnego przeciwko niezgodnemu z konstytucją lub z ustawą rozstrzygnięciu albo innej niekonstytucyjnej, albo niezgodnej z ustawą ingerencji w sprawy samorządu terytorialnego. Dokonuje także wykładni konstytucji lub ustawy konstytucyjnej w spornych kwestiach, która ma moc powszechnie obowiązującą od dnia jej ogłoszenia.

Sąd Konstytucyjny rozstrzyga też spory kompetencyjne między centralnymi organami administracji państwowej, rozpatruje skargi przeciwko rozstrzygnięciu o uznaniu lub nieuznaniu mandatu posła do Rady Narodowej oraz skargi przeciwko wynikowi referendum i wynikowi głosowania ludowego w sprawie odwołania Prezydenta Republiki Słowackiej, orzeka o konstytucyjności i legalności wyborów prezydenta, wyborów do Rady Narodowej i wyborów do organów samorządu terytorialnego. Do jego uprawnień należy orzekanie, czy rozstrzygnięcie o rozwiązaniu albo zawieszeniu działalności partii politycznej, albo ruchu politycznego jest zgodne z ustawami konstytucyjnymi i z innymi ustawami. Jest organem właściwym do orzekania w sprawie skargi Rady Narodowej przeciwko prezydentowi w przypadku umyślnego naruszenia konstytucji albo zdrady ojczyzny. Sąd Konstytucyjny bada również, czy decyzja o zarządzeniu stanu nadzwyczajnego albo stanu klęski i nawiązujące do tej decyzji inne decyzje zostały wydane zgodnie z konstytucją albo z ustawą konstytucyjną.